Балтичките земји ги прекинаа далноводите и се исклучија од руската електрична мрежа

Повеќе од три децении по напуштањето на Советскиот Сојуз, Естонија, Латвија и Литванија почнаа да се исклучуваат од руската електрична мрежа и да се приклучат на мрежата на Европската унија.

Дводневниот процес започна утринава, а на жителите им беше кажано да ги полнат уредите, да складираат храна и вода и да се подготват како да се предвидува тешко време, јавува Би-Би-Си.

На многумина им е кажано да не користат лифтови, додека семафорите ќе бидат исклучени во некои области.

Џиновски, специјално направен часовник ќе ги одбројува последните секунди пред транзицијата на церемонијата во главниот град на Литванија утре, на која ќе присуствува и шефицата на ЕУ Урсула фон дер Лајен.

Тогаш трите нации официјално ќе се преселат од мрежата што ги поврзува со Русија уште од годините по Втората светска војна.

Таканаречената електрична мрежа Брел, која ги вклучува Белорусија, Русија, Естонија, Латвија, Литванија, е речиси целосно контролирана од Москва и долго време се смета за ранлива за поранешните советски републики, кои сега се членки на НАТО.

Иако никој од нив не купил струја од Русија од 2022 година, нивното поврзување со мрежата Брел ги остави зависни од Москва за енергетските текови.

По исклучувањето, трите земји ќе спроведат тестови на фреквенција пред да се интегрираат во европската мрежа преку Полска во недела.

„Сега ја отстрануваме можноста на Русија да го користи електроенергетскиот систем како алатка за геополитичка уцена“, изјави литванскиот министер за енергија Зигимантас Ваициунас за новинската агенција АФП.

„Тоа е кулминација на напорите во текот на 10 или 20 години да се намали таа енергетска зависност. Кога балтичките земји се приклучија на ЕУ и НАТО, сите велеа дека тие се енергетски остров кој сè уште зависи од таа заедничка електрична мрежа со Белорусија и Русија“, изјави за Би-Би-Си професорот Дејвид Смит од балтичкиот истражувачки оддел на Универзитетот во Глазгов.

Како што додаде тој, сега е „целосно скршен“.

Тензиите меѓу балтичките држави и Русија, кои делат 874 километри долга граница, се зголемија по руската инвазија на Украина во февруари 2022 година.

Оттогаш, серијата саботажни инциденти за кои постои сомневање дека се поврзани со енергетски кабли и цевководи во Балтичкото Море ги зголемија стравувањата дека Москва би можела да возврати на енергетскиот прекинувач на ЕУ.