ББМ: Армиите од поранешна Југославија имаат различен став кон носењето брада
– Војничката брада е составен дел од ликот на војникот во западните области на поранешна Југославија, додека на исток тоа се уште не е можно, пишува порталот Балканска безбедносна мрежа (ББМ).
„Иако носењето војнички бради во Словенија и Хрватска е прифатено и регулирано со регулативи, во БиХ до неодамна беше контроверзно. Во Србија, Црна Гора и Северна Македонија, брадата останува табу наследена од времето на ЈНА. Иако армиите од Вардар до Триглав споделуваат сличности како учество во исти мисии и тренинзи по исти стандарди, различниот однос кон воениот изглед укажува на различни перцепции за имиџот и влијанието на нормите од минатото“, се вели во текстот.
Порталот наведува дека војнички бради не само што формално се дозволени во Словенија, туку и нашироко се присутни меѓу војниците и старешините, за што сведочат бројните сцени од словенечките касарни, меѓународни вежби или контингенти во мисијата КФОР или во борбената група на НАТО во Летонија.
Правилото наведува дека должината на брадата не смее да надминува 20 милиметри, односно горното копче на кошулата и дека мустаќите или брадата не смеат да пречат во користењето на заштитната маска и друга опрема.
„Војничката брада е добредојдена и во Хрватска, а дозволената должина е уште поголема отколку во Словенија“, се додава текстот.
Порталот додава дека во Босна и Херцеговина прашањето за војничките бради се претвори во жива дебата со верски, политички и етнички призвук. „Додека Министерството за одбрана зазеде став против, тврдејќи дека бричењето е неопходно заради употреба на заштитна опрема, претседателот на Домот на народите на Парламентот на БиХ, Бакир Изетбеговиќ, поднесе жалба, сметајќи дека со тоа се повредуваат верските права. Контроверзите завршија со одлуката на Уставниот суд од 2021 година, со која се дозволува носење брада бидејќи им било „повредено правото на приватен живот и правото на слобода на вероисповед гарантирано со Уставот на Босна и Херцеговина и Европската конвенција“, се вели во текстот.
Новото правило за служење војска овозможи да се носи брада, а таа е најзастапена меѓу војниците од бошњачка националност.
Северна Македонија, Црна Гора и Србија останаа верни на прописите на ЈНА, кои дозволуваат војниците да имаат мустаќи, но не и брада.
„Прописите на воениот имиџ на тој дел од Балканот сè уште во голема мера се засноваат на континуитет со поранешната ЈНА, каде што неприфатливоста на брадата имаше идеолошка конотација. Дека во случајот на Србија не се работи за практичност, туку за длабока вкоренето наследство од социјалистичкото минато, ги открива деталите од Правилникот за служба усвоен со указ на претседателот Борис Тадиќ во 2012 година, кој не дозволува брада за воениот персонал, со исклучок на воените свештеници и резервистите“, се вели во текстот.
Во Црна Гора слично е регулиран изгледот на војниците, така што мустаќите се дозволени, а брадите не, што не се разликува од ситуацијата во Северна Македонија.
„Во Армијата на Северна Македонија, бакенбардите може да се носат до половина од увото, а влакната не смеат да паѓаат на ушите или да штрчат преку работ на беретката, капа или шапка. Брада не смее да се носи, а мустаќите не смеат да одат над горната усна“, се додава во текстот на Балканска безбедносна мрежа.
