Во петок започнува седницата за уставните измени во Македонија

Собранието во петок треба да започне пленарна седница за уставните измени. Постапката е веќе започната со тоа што Комисијата за уставни прашања на 25 јули ја изгласа потребата од уставни измени и ги донесе заклучоците до Собранието.

Измените во Уставот се додавање на некои народи во Преамбулата и во членовите 49 и 78 кога се бројат деловите на народите во државата. Во формулацијата: „Граѓаните на Република Македонија, македонскиот народ, дел од албанскиот народ, турскиот народ, влашкиот народ, српскиот народ, ромскиот народ, босанскиот народ и други“, запирка е се става по зборот босански народ и се додава: „Бугарскиот народ, хрватскиот народ, црногорскиот народ, словенечкиот народ, еврејскиот народ и египетскиот народ“.

Согласно ова, беше направен амандман и во Комисијата за односи меѓу заедниците за зачувување на еднаквоста на претставниците во Собранието на сите заедници дефинирана во Преамбулата на Уставот.

На 18 август Собранието најпрво треба да го изгласа дневниот ред со една единствена точка – Предлогот за измена на Уставот на Република Македонија, за кој се потребни 61 глас. Потоа започнува контролата според предлогот. Како што е наведено во член 196, став 1 од Деловникот, за предлогот за влез во измена на Уставот, контролата се врши на седницата на Собранието во целина, која може да трае најмногу десет работни дена.

За време на контролата пратеник може да зборува неколку пати вкупно 20 минути, додека координаторот на пратеничката група може да зборува вкупно 30 минути. Претставникот на бараниот предлог може да зборува повеќе пати, но не повеќе од 30 минути вкупно.

Одлуката за внесување на уставна измена Собранието ја донесува со мнозинство од две третини од вкупниот број пратеници, односно со 80 гласа. Доколку го нема потребното мнозинство, постапката не може да продолжи.

Доколку потребата од уставни измени се изгласа со двотретинско мнозинство, Собранието одобрува заклучок и материјалот го испраќа до Владата. Собранието со заклучок определува рок во кој барањето, поточно Владата, го изготвува текстот на нацрт-амандманите на Уставот, кои ги доставува до претседателот на Собранието, по што Собранието ќе расправа за нив во истата постапка во рокови, појаснуваат собраниската прес-служба. Сега е втора фаза од постапката за измена на Уставот, која опфаќа подготовка и утврдување нацрт-амандмани.

Деловните рокови предвидуваат да поминат најмалку 30 дена од моментот на поднесување на нацрт-амандманите до Собранието до одржувањето на пленарната седница за нивно одобрување. Во оваа фаза, разгледувањето на секој нацрт-амандман поединечно може да потрае најмногу три дена и во комисијата и на пленарната седница, но повторно – бидејќи секој пратеник може да зборува не повеќе од 20 минути вкупно, оваа фаза теоретски може да биде завршена порано од максимално дозволени рокови.

Откако Собранието со најмалку 61 глас ќе ги утврди нацрт-амандманите, тие одат на јавна расправа, што е средна фаза пред третата завршна фаза од постапката за измена на Уставот. По јавната расправа, чие времетраење го одредува Собранието со одобрување на нацрт-амандманите, Владата ќе треба да ги подготви предложените амандмани. И повторно треба да поминат најмалку 30 дена од моментот кога предложените амандмани ќе бидат претставени во Собранието до одржување на пленарната седница за нивно одобрување.

Регулативата предвидува прецизни рокови за контрола во Законодавно-правната комисија и Комисијата за уставни прашања, како и на пленарната седница.

Конечната одлука за одобрување на амандманите се носи со најмалку 80 гласа, додека за измена на Преамбулата покрај двотретинско мнозинство е потребно и мнозинство од Бадентер.

Доколку постапката се спроведе во најкратки можни рокови, ќе бидат потребни најмалку три и пол месеци за да се финализираат трите фази.