ЕМОТИВНО ВИДЕО: Спасил стотици еврејски деца од логорите. Тој молчеше педесет години, а потоа неговата сопруга ја откри тајната
Денеска е Меѓународен ден на сеќавање на холокаустот.
Николас Винтон наполнил осум воза со еврејски деца и ги спасил од рацете на нацистите, а не кажал ниту збор додека неговата сопруга Грета во 1988 година не го пронашла неговиот стар куфер на таванот, полн со фотографии, белешки, патни документи. Ги прелистуваше страниците и не можеше да поверува што најде.
Таа побара објаснување, и покрај неговото противење да и каже за периодот пред 50 години, таа инсистираше. На крајот решил да и каже како спасил 669 еврејски деца од тогашна Чехословачка од сигурна смрт. Нив им било судено да завршат во гасните комори во еден од концентрационите логори, но благодарение на доброто срце и упорноста на Винтон, тоа не се случило.
Во 1939 година, само неколку месеци пред избувнувањето на војната, тој ги натоварил децата во осум возови и ги испратил во Велика Британија преку Германија. За жал, деветтиот воз со 250 деца никогаш не тргнал бидејќи само што избувнала војната.
Винтон беше 30-годишен лондонски брокер во тоа време, роден Британец чии родители биле германски Евреи кои емигрирале во Велика Британија пред тој да се роди. Тие го промениле презимето Вертхајм во Винтон и го прифатиле христијанството, па Николас бил крстен.
Сите преживеани се нарекуваат „Децата на Винтон“
Кога на крајот на 1938 година пристигнал во Чехословачка за да посети еден својпријател, веднаш сфатил што се случува и со неверојатна упорност успеал да ги „обезбеди“ возовите за да ги качи децата на нив, а бидејќи Велика Британија била единствената земја која била подготвена да ги прими, тој им обезбедил згрижувачки семејства во кои децата го дочекале крајот на војната.
– Кога видов што се случува со многу противници на Хитлер, меѓу кои имаше и Евреи, дека ги губат своите работни места, дека еврејските деца повеќе немаат право на образование, знаев што значи тоа – рече тој во едно интервју.
Откако неговата сопруга им го предала албумот на историчарите на Холокаустот, Винтон доби меѓународно признание за ослободувањето на тие деца. Сега има улици и училишта именувани по него , статуи подигнати низ цела Европа. Неговиот споменик е подигнат на главната железничка станица во Прага. Кралицата Елизабета Втора во 2003 година му ја даде титулата витез . По него е именувана и мала планета откриена од чешки астрономи.
Оние кои биле спасени како деца се нарекуваат себеси „деца на Винтон“. Винтон често го нарекуваа „Британскиот Оскар Шиндлер “, по германскиот бизнисмен кој спаси животи на 1.200 Евреи.
Живеел до 106 години
На новинарско прашање зошто си го ризикувал животот за да спаси животи на невини, тој рече:
Многу деца беа во опасност, а едноставно мораше да ги однесеш на безбедно место, прибежиште, а немаше организација да го стори тоа – рече Винтон.
На некој начин не требаше да живеам толку долго и да им дадам можност на сите овие луѓе да претеруваат со она што го направив. Едноставно имав среќа да се најдов на вистинското место во вистинско време – изјави Винтон една година пред смртта кога му беше доделен Орденот на белиот лав, највисоката чешка државна награда.
Николас Винтон почина во јули 2015 година на 106-годишна возраст.
