Зошто да не ги раскажуваме соништата што ги гледаме?!

Често мислиме дека се интересна тема за разговор, но во реалноста за оние кои нè слушаат се неважни, приземни и бесмислени.

Постојат неколку теории кои се обидуваат да објаснат зошто сонуваме или го толкуваме значењето на нашите соништа.

Една од нив е теоријата за активирање на синтезата. Овој модел беше развиен во 1976 година од Џ. Алан Хобсон и Роберт Мекарли. Според неа, мозочните кола се активираат за време на РЕМ спиењето, фаза која се карактеризира со силна церебрална активност, во која очите брзо се движат во различни насоки и личноста сонува.

Овој систем овозможува активирање на областите на лимбичкиот систем – тоа е, таа група мозочни форми на теленцефалус и диенцефалус, вклучени во контролата на емоциите, сензациите и сеќавањата.

Мозокот ја синтетизира оваа внатрешна активност – сонувањето – и се обидува да ги разбере овие сигнали. Овој модел сугерира дека соништата се лична интерпретација на сигналите што мозокот ги произведува за време на спиењето.

Значи, прво има внатрешни емоции, а потоа соништа, кои се обид да се разберат овие емоции.

Друга важна теорија е симулација на ризици. Мозокот во фазата на сонување се подготвува за најлошото доживувајќи ја таа ситуација: тоа е како да се обидувате да тренирате или да се подготвите за стравови од реалниот живот.

Стресот, анксиозноста и драматичните искуства ја зголемуваат предиспозицијата за гледање лоши соништа, како и нивната зачестеност. И истиот кошмар може да се повтори неколку пати, за да се обучи мозокот да ја препознае негативната состојба.

Кошмарите делуваат како виртуелна реалност во мозокот, репродуцирајќи ги најстрашните сценарија кои можат да се случат во животот. Секој што има лоши соништа кога заспива е пообучен да реагира во тешки моменти и да најде решение.

Овие две теории често се претставени како конкуренти, но иако првата ги дефинира соништата како интерпретација на внатрешни влезови, додека втората ги дефинира како обработка на надворешни податоци, и двете теории ги дефинираат соништата како обид да се стават во ред, во состојба на хаос.

Земајќи го поттикот од теоријата на симулациски ризици, можно е да се претпостави дека оваа тенденција доаѓа од потребата да се споделат особено импресивни соништа, да се добие од другата личност друг начин и визија за да ги задржи и разбере и на крајот да се подготви за нив. 

Сакаме да зборуваме за соништата затоа што на овој начин можеме да се подготвиме да дејствуваме во опасни ситуации кои можат да се појават во иднина.

Начинот на кој ги оценуваме нашите соништа е под влијание на фактот дека негативните информации што ги содржат ги прават важни, но често само во нашите очи.

Нивото на интерес што можат да предизвикаат овие соништа е всушност искривено од нашите предрасуди: не е кажано дека нашиот соговорник ќе биде подеднакво заинтересиран да ги слушне.

Второ, мораме да имаме на ум дека нашите соништа се поврзани со нашата емотивност, така што наративот е под влијание на нашите чувства. Во оваа светлина, лесно е да се разбере дека соништата кои се натоварени со содржина за нас, може да изгледаат тривијални, а понекогаш и смешни за оние кои нè слушаат.

Имаме тенденција да мислиме дека нашите соништа се навистина чудни, но всушност, околу 80 проценти од соништата опишуваат обични ситуации. Поентата е дека имаме тенденција да се сеќаваме и да зборуваме за најчудните.

Информациите што не ги разбираме честопати можат да ја поттикнат нашата љубопитност, особено во присуство на силни емоции: недоследностите и ситуациите кои се чини дека се бесмислени во сонот ни се чини дека се полни со значења, кои заслужуваат дискусија и толкување.

Со оглед на овие информации, можеме подобро да разбереме како повеќето од нашите соништа се здодевни за оние кои нè слушаат. Ако сè уште чувствуваме потреба да зборуваме за тоа, вистинскиот пристап може да биде да се идентификува метод со кој ќе се одговори на заканите содржани во нив.

Ако сонот нè научил како да се справиме со некој проблем, споделувањето на таа приказна ќе биде од интерес за соговорниците.