Зошто толку многу млади луѓе имаат срцев удар? Навидум воделе здрав начин на живот, но сепак срцето не издржало!
„Во САД, податоците покажуваат дека приближно еден од пет пациенти со срцев удар е на возраст под 40 години.
Експертите известуваат за алармантен пораст на бројот на лица под 40 години кои имаат срцев удар. Срцевиот удар предизвикува ненадејно губење на протокот на крв во дел од срцето, обично поради блокада на коронарната артерија. „Помеѓу 10 и 20 отсто од моите пациенти со срцев удар сега се под 40 години“, изјави за Дејли Меил д-р Мартин Лоу, консултант кардиолог во болницата Свети Вартоломеј и болницата Портланд.
„Во САД, податоците покажуваат дека приближно еден од пет пациенти со срцев удар е на возраст под 40 години. Кога бев помлад лекар, беше исклучително ретко да се видат млади луѓе – повеќето пациенти беа пушачи во нивните 50-ти и 60-ти години“, вели тој.
д-р. Џо Милс, консултант кардиолог во болницата за срце и гради во Ливерпул, додаде: „Навистина забележавме тренд кон тоа помладите луѓе од средината на нивните 20-ти па нагоре да имаат срцев удар, особено во последните пет години. Сега воопшто не сте изненадени кога ќе видите некој во доцните 30-ти – станува сосема типично, што е страшно“.
Значи, што предизвикува зголемување на срцевите удари кај помладите луѓе? Многу фактори се виновни, вклучително лошата исхрана и дебелината, седечкиот начин на живот, зголемување на бројот на млади луѓе кои развиваат дијабетес тип 2 (кој е поврзан со погуста и леплива крв што го зголемува ризикот од згрутчување на крвта и, пак, срцев удар), пушење и алкохолот.
Дебелината често доведува до висок крвен притисок, што може да ги оптоварува артериите и срцето, а апнеја при спиење (нарушен шеми на дишење во текот на ноќта што предизвикува привремено прекинување на дишењето) исто така може да доведе до згрутчување на крвта.
Друга главна причина е стресот, како што објасни д-р Лоу: „Општо земено, сите живееме со стрес, но тој може да предизвика срцев удар или промена на срцевиот ритам кај некои луѓе, а кај други не. Видов огромно зголемување на проблемите со срцевиот ритам поради стрес“.
Тоа може да предизвика пукнување на плаката (супстанција направена од маснотии и холестерол што се акумулира во артериите), што доведува до формирање на згрутчување во артеријата. Како што згрутчувањето расте, може да го блокира протокот на крв и да доведе до срцев удар.
Младите луѓе кои имаат срцев удар често имаат полоши исходи , вели д-р Лоу – тоа е едноставно затоа што тие не мислат дека можеби имаат срцев удар и затоа не добиваат третман – како ставање стент во блокираната артерија.
Одложената дијагноза го зголемува ризикот од иден, поголем и фатален срцев удар (последователните срцеви удари имаат тенденција да бидат потешки, додека секој трет срцев удар е фатален) или срцева слабост (кога срцето не може правилно да пумпа крв низ телото ), додава д-р Милс.
„Ако имате 35 години и живеете со срцева слабост, тоа е поразително и вашиот животен век е драстично намален, па тоа е прилично катастрофален исход на таа возраст“, додава тој. Ако некој има болки во градите кои можат да бидат знак за срцев удар, тие треба да се прегледаат во рок од 30 минути за најдобри шанси за целосно закрепнување и враќање на нормалната циркулација, советува д-р Лоу.
Клетките на срцевиот мускул без кислород можат да преживеат ако протокот на крв се врати во рок од 30 минути; после тој момент, клетките умираат и се заменуваат со ткиво со лузни. „Помладите луѓе речиси секогаш не ги препознаваат симптомите“, вели д-р Милс, „За жал, многу луѓе мислат дека имаат стомачни тегоби, а всушност се работи за срцев удар – тие можат да бидат многу слични“.
Исто така, важно е луѓето со фактори на ризик поврзани со срцето или оние со семејна историја на срцеви заболувања да го проверат нивниот крвен притисок и холестерол – околу еден од 250 луѓе имаат генетска состојба што предизвикува многу високи нивоа на холестерол кои не се поврзани со исхраната, познато како фамилијарна хиперхолестеролемија (FH).
„Многу луѓе несвесно имаат висок крвен притисок или холестерол затоа што немаат симптоми – а ние систематски не го бараме кај помладите од 40 години“, вели д-р Милс. Луѓето од одредени етнички групи, особено оние од земјите од Јужна Азија, имаат поголема веројатност да добијат срцев удар на помлада возраст, вели професорот Лишер. „Генетски имаат поголема веројатност да бидат дебели, да добијат дијабетес тип 2 и висок крвен притисок кога се изложени на западен начин на живот“, објаснува тој.
Но, не само општата јавност треба да биде свесна за ризикот од срцев удар кај помладите луѓе, многу здравствени работници исто така не ги препознаваат знаците, додава д-р Милс. Ова доведува до тоа луѓето да бидат испратени дома од собата за итни случаи со болки во градите, само за да имаат огромен срцев удар во рок од еден или два дена.
Друг фактор особено за младите жени е ризикот од спонтана коронарна артериска дисекција (SCAD), каде што се развива модринка или исеченица во коронарната артерија што го прекинува протокот на крв и резултира со срцев удар. Невозможно е да се предвиди или спречи.
Се смета дека четири лица дневно само во ОК имаат срцев удар поради SCAD, но тие ги немаат вообичаените фактори на ризик поврзани со срцеви заболувања и состојбата не е целосно разбрана. Бидејќи 90 отсто од заболените се жени, особено за време на бременоста, по породувањето или околу менопаузата, се смета дека флуктуирачките нивоа на женски полови хормони играат улога во состојбата.