КЛУЧНА БИТКА НА ВОЈНАТА Висок генерал: Тоа може да се направи оваа година; Советникот на Клинтон: Не може ниту со помош на Западот!
Најголемите и најкрвавите конфликти продолжуваат во Донбас, но друга област е клучна за победата на Украина
Пред речиси една година, конвој од руски тенкови долг 64 километри се упати кон главниот град на Украина, Киев. Претседателот на Руската Федерација Владимир Путин сакаше за неколку дена да ја окупира соседната земја, но не успеа. Наместо тоа, Путин откри дека Русија не е воената сила како што долго време се прикажуваше. Империјалистичките амбиции на рускиот претседател би можеле дополнително да се вратат назад, бидејќи Украина сериозно работи на ослободување на Крим, нејзиниот полуостров што Путин незаконски го анектираше во 2014 година.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски во март 2022 година рече дека е подготвен да разговара за „компромиси“ за прашањето за Крим доколку тоа доведе до крај на војната и ги зачува украинските градови. За разлика од тогаш, во јануари годинава, за време на Светскиот економски форум во Давос, Швајцарија, Зеленски рече дека Крим е „украинска територија“ и побара од Западот оружје што ќе и помогне на Украина да го врати.
Успесите на боиштата и дадоа на Украина сила да се обиде да постигне победи за кои активно не размислуваше пред какви било преговори за прекин на огнот. За време на војната, Русија често ги напаѓаше украинските позиции од Крим, а Киев верува дека заземањето на полуостровот е клучно за ставање крај на руската инвазија.
Еден украински аналитичар изјави за Форин полиси дека во Киев има сериозни дискусии за заземање на Крим и дека украинските сили би можеле да се посветат на таа цел пред да тргнат кон ослободување на Донбас, регионот во кој моментално се случуваат најголемите и најбруталните конфликти.
Алина Фролова, заменик-директор на Центарот за одбранбени стратегии во Киев и поранешен заменик министер за одбрана на Украина, рече дека украинските политички и воени лидери веќе неколку месеци јасно ставиле до знаење дека сакаат да го вратат Крим и дека некои членови на администрацијата на Американскиот претседател Џо Бајден ја поддржува оваа идеја . „Западните сојузници ни велеа: „Знаеме дека ова е ваша територија, но можеби можеме да најдеме поинакво решение. Сакаа да зборуваат за Донбас, а не за Крим. Денес веќе не зборуваат така. Сега зборуваат за фактот дека враќањето на Крим ќе го промени фронтот и политичкиот процес. Покрај тоа, Крим ќе ни го олесни пристапот на исток“, изјави Фролова за Форин полиси.
Прво изолирајте, а потоа нападнете
Пензионираниот генерал-полковник Бен Хоџис, поранешен командант на американската армија во Европа, е еден од најгласните поддржувачи на идејата Украина да почне да го зазема Крим. „Крим е одлучувачки терен – тоа е важно. Ако Украина го ослободи Крим, што, според мене, може да се направи оваа година, сè друго ќе си дојде на свое место“, изјави Хоџис за украинските медиуми во февруари.
Крим долго време беше ниско на украинските и западните приоритетни листи. Дури беше разговарано и како потенцијална понуда за мир. Сепак, американската влада се предомисли пред неколку месеци и сега гледа на заземањето на Крим како точка на патот кон завршување на војната во Украина. Во Вашингтон се загрижени дека американската јавност (повторно) нема да поддржи учество во војна чиј крај не е познат. Иако во моментов не е познато дали САД на крајот ќе ја поддржат Украина во обидот да го заземе Крим, администрацијата на Бајден, наводно, активно ја анализира таа опција.
Воените експерти велат дека Крим треба прво да се изолира и да се нападне кога ќе се заморат руските трупи кои го бранат. Со цел да го изолираат полуостровот, Украинците би морале да ги прекинат руските синџири за снабдување што минуваат преку мостот Керч и низ окупираните градови на брегот на Азовското Море. И двете операции зависат од тоа дека Западот ќе испрати оружје со долг дострел во Украина. Русите го изградија Керчскиот мост долг 19 километри за снабдување со опрема и работна сила на неколку нивни бази, вклучувајќи ја и поморската база во Севастопол, дом на Црноморската флота на руската морнарица.
Мостот Керч беше оштетен во октомври 2022 година, а Украинците велат дека не биле тие што го оштетиле. Русија оттогаш го поправи. Украина би можела да ја прекине линијата за снабдување што минува низ окупираната територија на брегот на Азовското Море со употреба на ракети HIMARS (со дострел од околу 80 километри) и прецизни бомби GLSDB (со дострел од околу 160 километри). напад на командни центри, складишта за муниција и транспортна инфраструктура што се на него. Таа линија за снабдување ги поврзува руските трупи на југот на Украина со оние на југот и води кон Крим.
Залихи на проектили ATACMS
Нил Мелвин, директор за меѓународни безбедносни студии на Институтот за кралски Обединети услуги (RUSI), рече дека на Украинците им треба оружје со дострел значително поголем од ракетите HIMARS и бомбите GLSDB. Без ова оружје, украинските сили ќе бидат премногу статични и Русите ќе можат полесно да возвратат. „Покрај тоа, Русите ќе можат да ги нападнат од нивните бродови во Каспиското и Црното море, па дури и од Русија“, додаде Мелвин.
Воените експерти велат дека пред почетокот на операцијата за ослободување на Крим, Украина треба да има оружје како што е ракетниот систем ATACMS, кој има дострел од 305 километри. Западот ќе мора да испрати друга опрема на Украинците што ќе им овозможи да се пробијат низ минираната и минирана област. Ако успеат да ги пресечат руските синџири за снабдување, украинските сили тогаш ќе треба да ги протераат руските војници од Крим. Според Форин полиси, Украина треба да се потпре на баталјони составени од неколку различни видови опрема и персонал.
Некои експерти сметаат дека таквиот план би можел да успее, но има и такви кои се значително порезервирани. Иако Украинците се покажаа како способни борци, Крим ќе им биде голема работа бидејќи е добро укрепен и одбранет.
Покрај тоа, Западот сè уште не постигнал консензус за тоа дали да и испрати на Украина оружје што има поголем дострел од HIMARS и GLSDB. Малкумина веруваат дека Русија ќе ја нападне Украина со тактичко нуклеарно оружје, но има многумина кои стравуваат дека Украинците би го користеле ракетниот систем ATACMS за да ги нападнат руските позиции во Русија. Ваквиот развој на настаните несомнено ќе доведе до ескалација и потенцијално директно вклучување на Западот во војната.
Покрај тоа, Вашингтон едноставно не е сигурен дека има доволно ракети ATACMS. Имено, тие се клучни за неговата одбрана од Кина и Русија. Сепак, Украинците се надеваат дека САД ќе заборават на стравот од овие напади и ќе им испратат доволно проектили за да започнат поконкретни акции.
Два влеза на полуостровот
Недостигот на оружје со долг дострел не е единствениот проблем со кој се соочуваат Украинците, барем кога станува збор за преземање на Крим. Дури и ако украинските војници успеат да ги нападнат руските бази, магацини и транспортната инфраструктура од која зависи, инвазијата на Крим ќе биде крвава. Украинците можат да влезат на Крим преку Сиваш, систем од многу плитки лагуни на западниот брег на Азовското Море и Перекопскиот Истмус, тесен појас на копно широк само осум километри, кој се протега од Црното Море на запад до Азовското Море на исток. Сиваш е главно непрооден, а Перекопскиот истмус е премногу тесен за Украинците да преживеат руски напад.
Вилијам Кортни, поранешен американски амбасадор во Грузија и советник во Белата куќа за руски прашања за време на мандатот на претседателот Бил Клинтон, рече дека на Украина ќе и биде тешко да го освои Крим дури и со помош на Западот. „Киев нема амфибиски сили, а Русија може да го блокира. Нападот на Крим е потежок да се изврши отколку нападот во другите делови на земјата“, рече Кортни.
Слични ставови искажаа четворица претставници на американското Министерство за одбрана, кои му кажаа на Комитетот за вооружени сили на Претставничкиот дом на САД, и генералот Марк Мили, началникот на Здружениот штаб на американската армија, кој верува дека Украинците нема да да може наскоро да ги истераат Русите од нивната територија.
Кога се разговара за Крим, треба да се земат предвид и други фактори. Етничките Руси сочинуваат повеќе од 60 отсто од населението на Крим, а останатите се Кримски Татари и Украинци. Ако Украинците го окупираат Крим, не е невозможно тамошното население да се побуни. Исто така, се стравува дека би можеле да бидат убиени и проруски цивили. „Украинците би можеле да ја изгубат поддршката во тој случај“, изјави Нил Мелвин.
Набљудувачите на ситуацијата на Крим велат дека поради неговата единствена историја и демографија, неговата судбина на крајот треба да се решава на преговарачка маса, а не на бојното поле. Сепак, нема дебата за фактот дека на Русија мора да и биде тешко да го контролира полуостровот.
