Косово бара ЕУ да го осуди „прекршувањето“ на меѓународниот договор од Србија
Едвај еден месец откако беше поздравен како момент на чекор напред во заладените односи меѓу Косово и Србија, договорот постигнат со посредство на ЕУ меѓу двете се чини дека наиде на проблеми.
Косово ја обвини Србија дека го прекршила договорот гласајќи против нејзиното членство во Советот на Европа. Според договорот и неговиот механизам за спроведување одобрени на 18 март, Србија нема да го попречува влезот на Косово во меѓународните организации.
Крешник Ахмети, заменик-министер за надворешни работи на Косово, ја повика ЕУ да ги осуди постапките на Србија во вторник, бидејќи унијата треба да гарантира почитување на договорот.
Српскиот претседател Александар Вучиќ, кој ја надгледува улогата на неговата земја во дијалогот, рече дека спроведувањето на договорот ќе започне веднаш штом Косово ќе ги исполни своите обврски.
„Нема игра околу ова. Вие ќе ја исполните [вашата страна од договорот] и штом ќе го направите тоа, тогаш ние ќе ја исполниме нашата страна“, рече Вучиќ во изјавата минатата недела.
За да се исполни договорот, Србија инсистира прво да се создаде Заедница на српски општини. АСМ ќе биде тело посветено исклучиво на служба на етничкото српско население во Косово.
Во клучната одредба од договорот се вели „Србија нема да се противи на членството на Косово во ниту една меѓународна организација“. Сепак, фактот што ниту една од страните формално не го потпишала договорот фрла облак врз неговите услови и степенот до кој тој е обврзувачки за двете страни.
По неколкумесечни преговори за неговата содржина и во позадина на зголемени етнички и политички тензии во Косово кои кулминираа со барикади, пукања и други инциденти во областите со српско мнозинство во земјата, ЕУ понуди да дејствува како гарант на договорот .
Двете страни презедоа индивидуални вербални заложби за договорот – но не го потпишаа – и договорот исто така беше внесен во пакетите за преговори со ЕУ за двете земји.
И покрај тоа, не е изненадувачки што Србија се спротивстави на членството на Косово во Советот на Европа, бидејќи Белград категорично одбива да ја признае независноста на Косово и го смета за дел од сопствената територија.
Амбасадорката на САД во Обединетите нации, Линда Томас-Гринфилд, исто така повика на „брза имплементација“ на „историскиот, правно обврзувачки договор за нормализација“ за време на состанокот со косовските власти во Њујорк.
ЕУ е одговорна за следење на усогласеноста на двете страни со договорот, но не може да се меша во работата на другите организации.
Советот на Европа е целосно независна организација од институциите на ЕУ и функционира како чувар за човекови права. Најпознатото тело е Европскиот суд за човекови права.
Петер Стано, главниот портпарол за надворешна политика и безбедност, рече дека иако го признава гласањето на Србија, не може да ги принуди членовите на СЕ да гласаат на одреден начин.
„Го забележуваме ова гласање, се разбира, земјите-членки на Советот на Европа треба да одлучат како тие сметаат дека е соодветно“, рече Стано во Брисел.
Овој ќорсокак ја истакнува слабоста на позицијата на ЕУ во одбраната на договорот. ЕУ е слободна да ги казни Косово и Србија, соодветно, но не може да наметне одредено однесување на тело кое не го контролира.
„Ние сме целосно свесни за политичките чувствителности и сложености поврзани со процесот на имплементација“, продолжи Стано.
Тој истакна дека ЕУ очекува „сите членови од договорот да се спроведат брзо, брзо, со добра волја и независно еден од друг“.
