Магични мириси и симболика на Велигден

Јоргованот е многу повеќе од украс, има бројни лековити својства, исто како и белиот глог од кој е направен Христовиот трнлив венец.

Јоргованот (Syringa vulgaris)
Маслото од јоргованот се користи во парфеми и лосиони. Го обожаваме поради мирисот на неговите збирни цветови, но дали знаевте дека оваа грмушка која самоизгаснува, која можеби излезе од мода во нашите дворови и градини, има и бројни лековити својства? Како цвет е омилен во христијанството за време на Велигден. За третман се користат цветови, лисја, кора и кора од семиња. Кората на дрвото и кората на семето се користат за лекување на маларија. Се користи и за третман на ревматски заболувања, дигестивни проблеми, треска и болести на устата кај децата, застој на црниот дроб, респираторни проблеми (кашлица, бронхитис), покачена телесна температура, камења во бубрезите, висок крвен притисок и интестинална опструкција.

Во литературата се спомнува и употребата на цвеќе во магични обреди, за заштита и прочистување на куќата. Мирисните цвеќиња се користеа за да се оттргнат злите духови и во исто време да внесат позитивна енергија во домот. Цветното масло од јоргованот традиционално се користело за масажа и третман на ревматизам и невралгија на нервите. Во ароматерапијата се користи за емоционална и духовна рамнотежа и за зајакнување на сензуалноста и лекување на депресија. Цветовите на јоргованот може да се јадат сирови, но во помали количини бидејќи ја затегнуваат и сушат слузокожата на устата. Може да се потопат во тесто за палачинки и да се пржат во масло. Тие се исто така одличен додаток на пролетните мешани цветни салати направени од диви јастиви билки. Цветовите се користат за лекување на кожни болести, осип, изгореници (листовите се варат додека водата не поцрни и чајната инфузија се користи за лапа), исекотини, гребаници и разни кожни нечистотии,

Белиот глог (Crataegus monogyna)
Најлековитото растение на светот, од кое е направена Христовата трнлива венец, е позната уште од памтивек во Европа, Азија, Северна Америка и Медитеранот, а денес е распространета низ целиот свет. Лековитите својства на белиот глог имаат лист, цвет и плод. Младите листови од глог, кој е познат и по имињата бел трн, бел трн, глог, глог, глог, остар трн, трнка, жетица, глаговна, глог, глог, мечкина круша… добро се свежи и на салата со глуварчиња, темјанушки… Кинезите некогаш направиле ферментиран пијалок од глог, чии остатоци биле пронајдени во садови стари 9.000 години.

Џемови, сирупи, ликери и ракии се направени од црвено овошје, богато со витамин Ц, провитамин А, овошни киселини, шеќери, пектин. А на пролет, кога ќе процвета – чаеви. Новорасцветаните цветови, кои потоа имаат најдобри својства, се берат на сончево време, а потоа се сушат заедно со младите листови две до три недели под сенка, на воздушно и поладно место, со повремено вртење на секои неколку дена. Кога растението доволно ќе се исуши, се сечка, а гранчињата се фрлаат. Глогот е корисен и за хипотензивните и за хипертензивните пациенти, бидејќи го регулира крвниот притисок и во двата случаи, а добар е и за срцето и циркулаторниот систем, за подобар сон…

Во народната медицина отсекогаш се сметал за превенција од злото на модерното време – инфаркт, а се препорачува и после инфаркт бидејќи го зголемува протокот на крв во крвните садови, при атеросклероза, замор, недостаток на енергија, отежнато дишење, вртоглавица, срцева аритмија, анксиозност… дури и како помош при слабеење бидејќи го поттикнува исфрлањето на вишокот вода од телото. Во шолја топла вода ставете една до две лажички суви цветови и млади листови, покријте и оставете да отстои околу 10 минути. Процедете и зачинете со малку мед или цимет. Две шолји чај дневно се доволни.