Нова искра што може дополнително да го разгори конфликтот во Европа: “Да, точно е, размислуваме за НАТО”
Маја Санду вели дека руската пропаганда успеала да убеди дел од населението дека неутралноста значи дека немате одбранбен капацитет
Руската инвазија на Украина предизвикува прашање во соседна Молдавија за тоа дали земјата треба да се оттргне од уставно назначената неутралност и да се приклучи на Организацијата на Северноатлантскиот договор. На прашањето за потенцијалниот пристап во НАТО, претседателката на Молдавија, Маја Санду, во интервју за Политико одговори дека нејзината земја се уште се обидува да го одмери следниот чекор и дали за тоа ќе биде потребна промена на Уставот. „Сега се води сериозна дискусија за нашата способност да се браниме, дали можеме сами или дали треба да бидеме дел од поголем сојуз“, рече молдавскиот претседател.
Во својот одговор, Санду внимаваше да не го спомене терминот НАТО, што е анатема за рускиот претседател Владимир Путин, кој веќе се обидува да ја дестабилизира проевропската влада на Молдавија. Русија предупреди на понатамошна воена соработка меѓу Молдавија и нејзините западни сојузници. Иако Молдавија не е членка на НАТО, таа соработува со организацијата и придонесува за мировните сили предводени од НАТО во Косово. Покрај тоа, Санду се состана со генералниот секретар на НАТО Јенс Столтенберг во Њујорк за време на Генералното собрание на Обединетите нации минатиот септември, а министерот за надворешни работи на Молдавија, Нику Попеску, првпат присуствуваше на состанокот на НАТО во декември во Букурешт, на кој учествуваше и молдавскиот министер за надворешни работи на министерскиот состанок на оваа алијанса. На состанокот, сојузниците ја потврдија својата поддршка за Молдавија, вклучително и обезбедување обука за молдавските одбранбени сили. Соседната членка на НАТО Романија, исто така, е особено заинтересирана за зголемување на воената соработка.
Најочигледната пречка за понатамошната интеграција на Молдавија е тоа што руски војници се стационирани во земјата, во отцепениот регион Придњестровје. Покрај тоа, Молдавија се најде опасно блиску до конфликтот што започна пред речиси една година, а нападите врз енергетската инфраструктура во Украина, исто така, ја прекинуваат струјата на Молдавија. Молдавија се наоѓа во деликатна ситуација: од една страна, се обидува да остане доследна на својата прозападна и европска траекторија, од друга страна, да не ги комплицира односите со Русија до степен да може да употреби воена сила.
Русија постојано ја предупреди Молдавија за воена соработка со Западот, сметајќи ја поранешната советска држава под нејзина сфера на влијание. Но, пишува Политико, Маја Санду ја отфрла секоја перцепција дека потегот на Молдавија да ја зајакне својата одбрана – или со зголемување на сопствените воени капацитети или со создавање поблиски врски со другите сојузници – е провокативен, велејќи дека Русија, а не Украина или Молдавија, е агресор.
„Молдавија е мирољубива земја. Не беше Молдавија таа што ја започна војната против своите соседи, туку руската пропаганда успеа да убеди дел од населението дека неутралноста значи дека не треба да инвестирате во вашиот одбранбен сектор, дека неутралноста значи дека правите ништо и дека немаш капацитет да се браниш, што е погрешно“.
Генерално, Санду вели дека земјата останува многу „ранлива“ и подложна на руската хибридна војна преку пропаганда и дезинформации. Но, засега не се соочува со воени закани. Причината? Украинска храброст и издржливост. „Благодарение на храброста и отпорот на Украинците, сега не се соочуваме со воени закани. Се соочуваме со голем број ризици, но ниту еден од нив не може да се спореди со ситуацијата во Украина и цената што ја плаќаат Украинците“, вели Маја Санду.
