НОВИ ТЕНЗИИ НА БАЛКАНОТ: Драматично предупредување од Тирана, можен конфликт во јужна Албанија?!

Се продлабочи кризата меѓу Атина и Иран, предизвикана од апсењето на грчки политичар од југот на Албанија

Предупредувањето на албанскиот политичар за можен конфликт со грчкото малцинство на југот на Албанија, кое би наликувало на северот на Косово, е корисно за Србија бидејќи го намалува значењето на проалбанското лоби во грчкото Министерство за надворешни работи, политички Научникот Стеван Гајиќ, научен соработник на Институтот за европски студии, изјави за Спутник.

Веќе подолго време во грчкото министерство постои група дипломати кои инсистираат на признавање на независноста на Косово, што секако го поддржуваат Американците, додава Гајиќ.

Рампа за евроинтеграции – апсење на грчкиот градоначалник во Албанија

Грција го блокираше отворањето на првите пет поглавја во преговорите за прием на Албанија во ЕУ. Атина врши притисок врз Тирана да покаже „креативност“ за решавање на тековната билатерална криза , предизвикана во мај со апсењето на кандидатот за градоначалник на етничките Грци, Фреди Белери, кој се кандидираше под знамето на опозицијата и беше обвинет за купување гласови.

Белери победи на изборите во Химара, јужна Албанија, но не можеше да положи заклетва како градоначалник поради апсењето. Атина постојано ја повика Албанија да му дозволи да положи заклетва, оценувајќи дека апсењето е политички и етнички мотивирано. Албанската влада соопшти дека не може да се меша во судските постапки.

Атина истакнува неколку прашања поврзани со владеењето на правото во Албанија , како што е „случајот Белери“ и примената на законите во врска со правата на сопственост што се однесуваат на грчкото малцинство. Проблем има и во пописот на населението во Албанија, кој беше спроведен минатиот месец, бидејќи имало случаи каде на припадниците на грчкото малцинство не им биле поставувани прашања за религија или јазик.

„Албански Шешељ“ го најави конфликтот во Албанија како и на северот на Косово

Поранешниот лидер на албанската Црвено-црна алијанса, Крешник Спахиу, изјави дека Западот може да се соочи со нов конфликт во Албанија кој ќе биде сличен на сегашниот во северно Косово. Спахиу зборуваше за спорот меѓу Атина и Албанија и грчкото вето за евроинтеграциите на Албанија поради „случајот Белери“.

Како што истакна, доколку Грција ја преземе контролата над Химара, тогаш таа област може да побара здружување со Дропули и Финика, албански области населени со грчко малцинство. Химара контролирана од албанската влада претставува поголема стабилност од Химара контролирана од Атина, вели Спахиу, додавајќи дека тоа може да претставува нестабилност за регионот.

– На Запад постои сомнеж дека сета таа националистичка грижа на Атина за Химара и сите националистички претензии за нејзино контролирање може да биде опасност. Западот мора да се соочи со уште еден сличен конфликт како оној на северот на Косово, каде што, доколку Химара дојде под контрола на Грција, може да бара да се приклучи на таа земја заедно со Дропули и Финикос – посочи Спахиу.

Во јануари, Црвено-црната алијанса покрена иницијатива за распишување референдум за обединување на Албанија и Косово . Неговиот поранешен претседател Кресник Спахиу го нарекуваат и „Албанскиот Шешељ“. Црвено-црната алијанса е создадена како социјално-национално движење на Албанците, а кон средината на минатата година е регистрирана како политичка партија. Има околу 180.000 членови.

Отвореното прашање за границите во светот

Во изјавата на Спахиу се вели и дека нема единствени случаи и дека генерално прашањето за државните граници е отворено не само на Балканот и Европа, туку и во целиот свет, што е карактеристика на времето во кое живееме, оценува Гајиќ .

Исто така, треба да се има предвид дека Албанија, односно албанското прашање, како и воопшто, прашањето на муслиманите на Балканот, претставува еден од лостовите на моќта на Турција . Така, секогаш кога имало добри односи меѓу Турција и Русија, особено во последно време, тоа позитивно влијаело на односите меѓу балканските муслимани и христијани. Со тоа што во Албанија прашањето е сосема поинаку, со оглед на тоа што не се сите Албанци муслимани. Особено на југот на Албанија има значителен број римокатолици и православни.

И покрај тоа, Турција се обидува да го монополизира албанското прашање и да се прикаже како еден вид спонзор и заштитник и на Албанците и на другите муслимани, задржувајќи го правото да се меша во внатрешните работи на балканските држави.

Слабеење на ослабениот кредибилитет на ЕУ и НАТО

Турција вака се однесува не само на Балканот, туку и на Блискиот Исток, па од формулата на Давутоглу за нула проблеми со соседите, некои би рекле, имало нула соседи, бидејќи во неколку наврати неоотоманската политика доведе до конфронтација.

Треба да се има предвид и дека Ердоган неодамна беше во Атина во обид да ги надмине отворените прашања, но ништо не затвори. Така, југот на Албанија е уште една точка каде што може да има спор и каде Турција би можела да го најде својот интерес.

– Среќен сум за НАТО и ЕУ. Имајќи предвид дека и Албанија и Грција се во НАТО , тоа е уште еден пример каде што гледаме директен судир на интереси меѓу две земји од НАТО. Исто така, Албанија силно сака да влезе во ЕУ, каде што веќе е Грција, па сето тоа го ослабува нивниот крајно ослабен кредибилитет.

А Грција се плаши од великоалбанската идеја

Гајиќ смета дека изјавата на Спахиу за можниот конфликт меѓу Албанците и Грците на југот на Албанија е дадена со цел да се исплаши јавноста, но долгорочно се може да се случи, особено затоа што иселувањето на населението од Албанија е огромно. можеби најголемиот на Балканот.

И секоја земја што се соочува со празнење на својата територија , порано или подоцна, ако тој тренд не се врати, има проблем да ја задржи таа територија.

– Во таа смисла, потенцијално може да се случи нешто во одреден момент, но мислам дека сега не треба да се очекува ништо драматично. Во секој случај, постои потенцијал за конфликт. Големоалбанскиот проект е првенствено насочен против Србите, секако мислам на Црна Гора и Македонија, но мислам дека и Грците чувствуваат одредена непријатност кон тие намери, кои ги поддржува целата албанска елита и добар дел од општеството – заклучи Гајиќ.