Од 10 години до доживотен затвор за еколошки кривични дела во Македонија
Од 10 години до доживотен затвор можат да настрадаат сите што ќе направат кривични дела против животната средина. Со измените на Кривичниот законик на Северна Македонија, кои се очекува да стапат на сила на 7 март 2024 година, сите незаконски дејствија што ја оштетуваат животната средина ќе бидат казнети во оваа форма. Досега ретко кој беше гонет за злосторства против животната средина и покрај тоа што загадувањето е секојдневна појава. Но, дилемите се дали ваков закон ќе се спроведува или ќе биде само на хартија? Ако со претходните закони беше проблем да се утврди степенот на уништување на животната средина, предлагачите на овие измени тврдат дека со законскиот додаток постапките за утврдување на самото кривично дело се поедноставени.
Во процесот на промена на законот беа вклучени Државниот пазарен инспекторат, Министерството за животна средина, МВР, Министерството за правда, правосудните органи, професорите и граѓанскиот сектор. Државниот инспекторат за животна средина е скептичен за некои од одобрените одредби, бидејќи тие може да се покажат сложени за нивната ефикасна имплементација во пракса. Државните инспектори имаа конструктивни коментари за подобрување на текстот на амандманите за поефикасно спроведување во пракса, но потенцираат дека нивните забелешки не биле прифатени поради изменетата процедура за одобрување измени во законот од страна на Министерството за правда. Од Министерството за животна средина се оптимисти.
„Конечно ќе почнеме да ги казнуваме оние кои силно ја загадуваат нашата животна средина. Сакам во овој момент да истакнам дека имаме сериозна соработка со Државниот инспекторат за животна средина и дека јас и директорот на инспекторатот постојано сме во комуникација. За секое појавување на кривично дело или го известуваме инспекторатот, или тие не известуваат“, изјави министерката Каја Шукова.
„Екоцид“ се дефинира како незаконски или ненамерни дејствија извршени со знаење дека постои значителна веројатност за сериозна, широко распространета или долгорочна штета на животната средина. Во март оваа година, Европскиот парламент го поддржа вклучувањето на „Екоцид“ во ревидираната директива на ЕУ за еколошките злосторства. Доколку оваа директива помине низ целосниот законодавен процес на ЕУ, тогаш од сите земји-членки ќе се бара да го вклучат екоцидот во нивните национални закони. Франција е меѓу првите земји во Европската унија (ЕУ) кои имаат екоцид во своето законодавство.
Сега законот во земјата се тестира со поднесена постапка за големи штети предизвикани од канцерогени хемикалии. Со можност за доживотен затвор за најтешките случаи на уништување на животната средина, Северна Македонија се приклучи на групата од неколку земји кои во своето законодавство го вклучија „екоцидот“.
