Операција Дунав елф: Потонати бродови кај Прахово излегуваат од водата како духови, а ова е нивната приказна (ФОТО И ВИДЕО)
Дунав е втората по големина река во Европа и е пловна по целата нејзина рута низ Србија (588 километри). Меѓутоа, во клисурата Ѓердап, во близина на пристаништето Прахово, водниот пат значително се стеснува поради бројните бродови потонати за време на Втората светска војна.
Ширината на Дунав овде е само 100 метри, а потонатините ја загрозуваат пловидбата, особено кога нивото на водата е ниско.
Кога се случуваат суши , тие се видливи за сите и тешко се избегнуваат.
Историчарите тврдат дека околу 200 германски воени бродови биле потонати во септември 1944 година кај Прахово.
Српските власти конечно можат да се справат со овој проблем со поддршка на Европската инвестициска банка (ЕИБ). Европската унија обезбеди грантови од 16 милиони евра преку Инвестициската рамка за Западен Балкан за да се овозможи отстранување на урнатините.
Ова ќе овозможи навигацијата да биде безбедна и ефикасна во текот на целата година. Целта е да се зголеми обемот на товарниот сообраќај и да се префрли од патен на воден транспорт што е почист облик на транспорт.
„Дунавски елф“ – како бродовите завршија на дното на реката кај Прахово?
„Дунавскиот елф“ се смета за една од најмистериозните воени операции од Втората светска војна. По наредба на германскиот адмирал Себ, целата германска Црноморска флота беше потопена за да се спречи да падне во рацете на Црвената армија.
Точниот број на потонати бродови никогаш не е утврден, но се претпоставува дека може да има речиси 200. Кога Дунав е низок, тие излегуваат од водата, како духови.
Бродовите припаѓале на нацистичките флоти кои пловеле по Црното Море, Дунав и Днепар. Флотата се состоеше од пловни објекти со различни големини и намени – шлеп, понтони, патролни чамци, пловечки болници, миночисти, десантни бродови…
По големата офанзива на Црвената армија во Украина и Романија, германските бродови се најдоа во безизлезна ситуација. Големи поморски борбени бродови и подморници беа потопени за да се спречат да паднат во советски раце.
Затоа, на почетокот на август 1944 година, адмиралот Пол Зиб ги организирал сите достапни бродови во една формација и започнал операција за повлекување по Дунав до Германија наречена „Дунавски елф“.
Како да стигнете таму пред Советите?
Адмиралот Зиб го започнал своето повлекување, свесен дека мора да стигне до клисурата Џердап пред Црвената армија, но имал уште речиси 1.000 километри пловење возводно за да стигне таму.
Сепак, Романија капитулираше на 23 август 1944 година и објави војна на Германија. Два дена подоцна, во близина на градот Черна Вода, романските војници ги нападнаа своите поранешни сојузници, убивајќи повеќе од 600 луѓе и уништени 12 бродови.
Неколку дена подоцна, во близина на бугарскиот град Видин, се случи уште еден напад и Германија загуби неколку стотици војници и 22 брода.
Флотата конечно стигна до Прахово на 1 септември 1944 година. На бродовите има голем број германски војници и цивили. На болничкиот брод имало 1.600 ранети. Војниците и цивилите биле симнати, а потоа со воз го продолжиле патувањето кон Германија.
Најдобрите бродови од флотата се обидуваат да ја пробијат Железната порта и да влезат во Џердап, но поради силниот советски напад не успеваат. Командантот Зиб сфаќа дека му останува само едно решение.
Флотата на адмирал Зиба оди во воден гроб.
Зиб побарал дозвола од претпоставените во Белград да ја потоне флотилата и на 4 септември, откако не добил одговор од претпоставените, наредил да се потоне.
Бродовите беа потонати според планот. Тие беа растегнати еден над друг во должина од пет километри, за да создадат бариера и да ги спречат Советите да се пробијат.
Според очевидци, како што се наведува во написот „Операција Дунавски џуџиња“ во списанието „Енергија“, официјалното издание на Српската електростопанство, болничкиот брод бил потопен заедно со 1.600 ранети.
Германскиот историчар Бенјамин Хас, говорејќи во филмот „Тајната на дунавскиот елф“, вели дека официјалните документи укажуваат дека е наредена евакуација на 1.600 ранети, но дека нема докази дека тоа е извршено. Сепак, малку е веројатно дека нацистите не ги евакуирале своите ранети.
По завршувањето на Втората светска војна, адмиралот Пол Зиб беше изведен пред воен суд во Берлин поради потопување бродови.
Потонати бродови носат големи опасности.
Стотици бродови носат големо количество длабински полнења, поморски и противподморнички мини. Се сомнева дека флотата би можела да крие 7 тони експлозив.
Никој не знае во каква состојба се рудниците по 80 години во вода.
Оваа година треба да започне отстранувањето на бродовите за конечно пловидбата низ тој дел на Дунав да биде целосно пловна.