ПЕШАЧЕЛ ЗА НЕА НА ДОЖД ОД ПЛОШТАДОТ НА РЕПУБЛИКАТА ДО КАРАБУРМА Меша Селимовиќ ги остави сопругата и детето поради фаталната Дарка и никогаш не зажали

Меша Селимовиќ е еден од најважните писатели од територијата на поранешна Југославија, чии романи остануваат ценети поради неговата неверојатна способност да го изгради и опишува секој лик. Многумина се препознаа во неговите дела и многумина учеа од нив. Сепак, иако неговата кариера беше успешна, неговиот живот беше тежок.

Роден е во Тузла, на 26 април 1910 година, каде завршил основно училиште и гимназија. За себе рече:

– Потекнувам од муслиманско семејство, од Босна, но по националност сум Србин.

Филозофски факултет во Белград, студиска група српскохрватски јазик и литература, навреме заврши како еден од подобрите студенти, војната го наоѓа во Тузла.

Ниту овој писател не бил заобиколен од раката на властите, бил уапсен за соработка со Народноослободителното движење, бил многу политички ангажиран како член на Комунистичката партија на Југославија. Но, она по што најмногу се памети Меша Селимовиќ е неговата одлична работа како професор. Некои критичари дури рекоа за него дека е особено писмен, но без талент.

Помладите колеги го гледаа Меша Селимовиќ како модел и со восхит гледаа се што прави.

– Ниту еден професор што го познавав не зборуваше така, не изгледаше, така постапуваше и суверено владееше со стари и нови литературни изуми, знаења и сознанија. Леснотијата со која се формулираше и одржуваше на јазичната мрежа, афоризмите и логиката што ги демонстрираше, сведочат за дар од Бога, без други верувања освен верба во уметноста – ова се зборовите на Матија Беќковиќ за неговиот постар колега. Меша Селимовиќ.

Жената која и дозволи на Меша да има најтопол кревет, испеглани кошули, бакнеж пред да замине на патување, која знаеше јасно да каже дека ја почитува волјата на сопругот и дека ќе оди со него до крајот на планетата ако треба за да ги добие нивните парче среќа, се викаше Дарослава- Темен Божиќ. За неа ги оставил сопругата и детето, а нивната љубов останала силна додека смртта не ги разделила.

По Втората светска војна, Меша дошол во Белград да живее и работи на важна позиција. Иако бил оженет, Меша по средбата со Дарослав Дарко Божиќ толку многу се заљубува што не може да си го замисли животот без неа. Подоцна ќе изјави дека не згрешил или дека добро проценил – почувствувал дека тоа е вистинска љубов. За да го оствари својот сон да биде со неа, морал да ги остави сопругата Десанка и малото дете.

Не бил среќен во бракот со Десанка. Иако му било тешко да и каже дека сака развод, носен од сонот, тој една вечер и ја кажува својата одлука и веднаш ја напушта куќата. Го следеше во домашна облека и покрај силниот дожд, целата збунета, изненадена, повредена, очајна. Таа му се јавила гласно и го молела да се врати. Не се сврте, туку продолжи да оди побрзо, не гледајќи каде оди, газејќи по смрдливата кал на ѓубриштето… целиот беше влажен од дождот и се миеше кај фонтаната од смрдливата кал.. .

Од Трг Република до Карабурма одеше во мрак со мачнина и вина дека мораше да ја повреди Десанка на која не можеше да и помогне, но истовремено со страв дека таков валкан и вознемирен Дарко ќе го одбие, дека ќе предизвика одвратност во неа.

Дарка го пречека со стравопочит, како да е „парфимиран со најскапите парфеми“. Таа се однесуваше со целосно разбирање носена од сопствената љубов кон него. Таа прва ноќ од нивниот доживотен заеднички живот се смири и се претвори во убавина, разбирање и поддршка што само љубовниците можат да си ја дадат.

– Таа ме переше, чистеше и пеглаше до сабајле, додека јас се бањав спиев – рече Меша.

Таа тешка ноќ на Меша и требаше сон, а таа го подготвуваше за нов работен ден и нов заеднички живот.

Не дочекаа да заврши разводот, секој одделен ден од животот го сметаа за изгубена вечност. Меша беше свесен дека го крши моралниот кодекс до кој мораше да се придржува како комунист. Покрај вонбрачната заедница, спорно било и дека Дарка била ќерка на генерал на кралската војска и мажена за човек на кој како војник во војската на кралот му се губи секоја трага.

Дозволи работите да се случат спонтано, иако известил еден сопартиец за неговата ситуација. Сопругата на Десанка го тужела дека имал вонбрачна заедница со жена со буржоаско потекло. На партискиот состанок на кој се разговарало за неговиот случај му биле поставени понижувачки прашања на кои не сакал да одговори. Тој демонстративно ја напушти средбата со изјава дека нема да дозволи да биде понижуван.

Исходот беше јасен: тој беше исклучен од Комунистичката партија и на тој начин стана непожелен на кое било работно место. Животот во Белград беше невозможен. Меша побарал работа во Сараево, ја добил, а тој и Дарка тргнале за Сараево со малку пари и работи од станот на Дарка.

Со заминувањето Дарка го изгубила правото на станот. Дарка не се бунеше, доволно и беше, како Меша, што беа заедно. Не се плашеа ни од неизвесност, среќно патуваа по пругата Белград-Сараево со малку леб и сирење. Дарка малку пред тоа била болна, па патувањето го започнала со само 39 килограми. Љубовта, нежноста на нивните прегратки, погледи и приказни ги натераа ова патување да го доживеат како мала магија во која има безгрижност и убавина на животот.

Љубовта беше посилна од суровата реалност. Не можеа ни да помислат на неа. Восхитувачки занес…

Нивниот понатамошен заеднички живот во Сараево бил тежок, често живееле во сиромаштија, Меша без разумни објаснувања ја добивал и изгубил професорската титула. Сепак, Меша е свесен дека таквиот однос кон него се заснова на завист, неговото потекло… не попуштил затоа што имал љубов со него. Таа беше неговиот „добар дух“.

Дарка отишла да продава работи од куќата за него и нивното семејство (две ќерки) за да преживее, го поддржувала писмено кога имало услови, прва ги читала неговите напишани редови… постојано била покрај неговите страна…

– Да не беше покрај мене во мојот живот, немаше да направам ни мал дел од тоа што го направив. Во нејзиното слабо тело со убаво лице имаше толку многу сила на волјата и толку многу храброст, што таа секогаш ме восхитуваше: ме бранеше од неволјите на животот, ме штитеше од неговата суровост, ме охрабруваше кога беше тешко пред тешкотии во пишувањето, веруваше во мене кога сите се сомневаа, ме водеше со нејзината фантастична интуиција, ја исправи мојата цврстина со нејзината мекост, ме хранеше со нејзината љубов…

Овие зборови се проследени со најголемиот доказ за неговата љубов:

-Без неа секако би бил ситен професор или среден политички менаџер (ниту тоа не би било трагедија, само ги кажувам фактите).

Љубовта кон Дарка е пред неговиот успех во литературата, би било трагично да живее без неа.

За среќа, дојде време кога Меша постигна книжевен успех, добиваше награди… Заедно ги делеа и доброто и лошото. Нивната љубов им давала сила и чувство на среќа без разлика во какви околности живееле.

По неговата смрт, Дарка продолжи да го штити своето наследство од злоупотреба.

Меша рече дека секогаш се заблагодарувал на својата судбина што му дала таков човек како Дарка. Со љубовта кон Дарка го посведочи истото: И благодарам на судбината што ми подари таков човек како Меша, објави сајтот sećanja.com.