Политико објави дел од планот на ЕУ во случај на војна и катастрофа
Секој граѓанин треба да складира доволно храна за себе за најмалку 72 часа во случај на криза, предупредува Европската комисија, се вели во нацртот на Стратегијата на Унијата за подготвеност, објави ПОЛИТИКО.
„Во случај на екстремни нарушувања, почетниот период е најкритичен“, се вели во документот, поставувајќи можни сценарија, од војна до сајбер напади и смртоносни болести до поплави предизвикани од климата.
Пет години од првото заклучување на пандемијата на „Ковид-19“ и три од руската инвазија на Украина, и со природните катастрофи и финансиските шокови како постојано присутен ризик, планот се спушта додека Европа тече од една криза во друга. „Ниту една од главните кризи во изминатите години не беше изолирана или краткотрајна“, се вели во документот. „Европа не може да си дозволи да остане реактивна“.
Извршниот потпретседател на Комисијата Роксана Минзату треба да ја претстави стратегијата во среда. Неговата порака е „поправете го покривот додека грее сонцето“, рече Минзату за POLITICO пред објавувањето, додавајќи дека целта на Комисијата е „да им помогне на поединците … на ниво на домаќинство“.
Според нацртот на 17 страници, стратегијата треба да „создаде безбедна и еластична ЕУ со капацитети потребни за предвидување и управување со заканите и опасностите, независно од нивната природа или потекло“.
Тоа вклучува давање насоки за земјите-членки за „покривање на складирањето на основните набавки, планирање на кризи, достапност на засолништата, мерки за да се обезбеди достапност на критична земја и простор“, се наведува во предлогот.
Само неколку недели откако Европа ја објави својата прва одбранбена стратегија, планот за подготвеност вели дека е „итно прашање“ за ЕУ и нејзините земји да ја зајакнат подготвеноста во сите сектори.
А подготовката за војна е токму таму. Иако не носи никакви нови одбранбени иницијативи, стратегијата предлага модел за управување со кризи, кој црпи од северноевропските земји каде што е вклучено целото општество – од граѓани до бизниси и влади. Планот на Комисијата се базира на заклучоците од извештајот на Нинисто, во кој се дадени предлози за подобрување на подготвеноста на ЕУ за војна и цивилна одбрана.
Европа треба да биде поподготвена за сајбер напади, се наведува во нацртот. Откако започна војната во Украина, Русија ја засилува активноста во сајбер-просторот, вклучително и таргетирање на критичната инфраструктура како што се енергетските мрежи. Особено источното крило на Европа доживеа наплив на сајбер напади.
Еден клучен предлог е да се воспостави „европски систем за предупредување за сајбер безбедност“, за кој Комисијата вели дека ќе го подобри откривањето на европските закани и свесноста за ситуацијата. Тој, исто така, предлага дигитална обука и помош за земјите кои се надеваат на влез во ЕУ и повикува на поголема употреба на сајбер дипломатијата и подобра соработка со НАТО.
Компаниите, исто така, имаат активна улога во подготвеноста, бидејќи има потреба да се споделат информации, но исто така да учествуваат во „стратешки предвидувања и антиципативни иницијативи“, како и обука.
„ЕУ треба да ја промовира соработката меѓу јавните и приватните организации во стратешките сектори како што е сајбер безбедноста, да обезбеди усогласување на потребите на работната сила и образовната понуда“, се вели во нацртот.
Многу луѓе не знаат што да прават и во услови на природни катастрофи, рече Минзату. „Сите овие типови на кризи бараат одреден сет на основни вештини, одредено разбирање и знаење за тоа што да се направи прво“, рече таа.
Комисијата предлага стратегија за складирање на залихи ширум ЕУ за зајакнување на пристапот до критичните ресурси, вклучително и за одговор при итни случаи и катастрофи, медицински контрамерки, критични суровини, енергетска опрема, а можеби и храна и вода. Стратегијата ќе ги комбинира централизираните резерви на ЕУ со придонесите на земјите, според извештајот.
