ПО 37 ЧАСА СОСТАНОЦИ, ЕВРОПА ОДЛУЧИ – Ова се работи за кои не треба да се користи технологијата што може да го уништи човештвото

Цели 37 часа, околу стотина европски бирократи затворени во една просторија неуморно ги „пеглаа“ техничките детали на најамбициозната законска рамка во регулацијата на вештачката интелигенција досега. Овој петок конечно излезе „белиот чад“ од Брисел.

Свесни за опасноста што вештачката интелигенција ја претставува, како за човековите права, така и за самата демократија, ко-креаторите на односниот правен пакет се согласија на ставот во врска со забраната за негова употреба во најчувствителните и контроверзни случаи, притоа внимавајќи да се остави доволно простор за развој на технологијата и модерното претприемништво, забележуваат во официјалното соопштение за медиумите.

Вештачката интелигенција нема да биде дозволено да се користи во категоризацијата на биометриските системи кои користат чувствителни податоци (како што се политички и религиозни убедувања, сексуална ориентација и раса), неконтролирана употреба на фотографии, без разлика дали се од Интернет или камери за надзор. За таа цел се забранува создавање база на податоци за препознавање лица, нема да може да се користи детекција на емоции на работното место или во образовните институции, а се брани и утврдувањето на социјално бодување врз основа на личните карактеристики и однесување на граѓаните. Строго се забранети и системи за вештачка интелигенција кои манипулираат со човечкото однесување или ја заобиколуваат човечката слободна волја.

The Guardian пишува и дека за време на тријалогот, преговорите меѓу Европскиот парламент и претставниците на земјите-членки, најголем дел од дискусијата е за прашањето на самото следење на вештачката интелигенција, односно околностите што би им овозможиле на полицијата, работодавачите или јавните функционери во општо да ги евидентира граѓаните и да го прочита нивното ниво во даден момент емоционален стрес.

Имено, Парламентот инсистираше на забрана за ваква злоупотреба и на крајот беа договорени три строго дефинирани исклучоци кои ќе овозможат полицијата и разузнавачката служба да користат вакви агресивни методи само и исклучиво во случај на терористички напад или закана за националната безбедност.

„Нашата цел беше да донесеме правна рамка која ќе обезбеди вештачката интелигенција во ЕУ да продолжи да се развива во согласност со човековите права и да се води од хуманите вредности. Без ова, нема да можеме да развиеме доверба кон неа, што ќе ни оневозможи да го добиеме од неа она што таа може да ни го понуди“, изјави италијанскиот европратеник Брандо Бенифеи, кој го предводеше преговарачкиот тим на парламентот со неговиот колегата од Романија, Драгош ем Тудораче.

Нивната главна цел отсекогаш била, тврдат тие, да учат од сопствените грешки кои им овозможиле на гигантите од Силиконската долина да станат преголеми на пазарот за да бидат ефективно регулирани. Овој пат сакаат навреме да реагираат и да ги дефинираат правилата на игра уште на самиот старт.

Актот треба да стапи во сила дури во 2025 година, а точниот распоред се уште се утврдува.

Но, веќе е познато дека фирмите кои нема да ја почитуваат договорената регулатива, кога таа всушност ќе стапи на сила, ќе бидат казнети со парична казна од седум отсто од нивните годишни приходи кои би можеле да достигнат 40 милиони евра.

Основата на договорениот договор е систем од неколку нивоа, во кој највисоката регулатива ќе се применува само и исклучиво на модели кои претставуваат најголем ризик за здравјето, безбедноста и човековите права. Во моментов, само GPT4 го исполнува овој критериум.

„Актот на ЕУ за вештачка интелигенција е многу повеќе од само збир на прописи; ќе послужи и како водич за европските стартапи и технолошки компании во идната глобална трка. Најдоброто допрва доаѓа“, гласи објавата на социјалната мрежа Х (Твитер) на Тиери Бретон, чие портфолио вклучува вештачка интелигенција.

Тиери Бретон го нарече договорот „историски“ затоа што со него ЕУ, де факто, презеде глобална иницијатива за регулирање на доменот што се поголем број експерти го споредуваат со улогата што ја играше нуклеарното оружје на почетокот на Студената војна, додека сакајќи да ја нагласи важноста што ја има вештачката интелигенција во глобалната трка на денешницата.

Претседателката на Европскиот парламент, Роберта Мецола, го нарече договорениот чин „урамнотежен пристап воден од човековите потреби“ и е убедена дека ќе послужи како образец за другите земји кои ќе бидат принудени да работат на регулирање на вештачката интелигенција во наредните години.

Со оваа оценка се согласува и професорката по право на Универзитетот „Колумбија“, Ана Бредфорд, која за The Guardian истакна дека другите земји можеби нема да ја копираат секоја одредба од овој акт, но многу е сигурно дека ќе ги имитираат неговите бројни аспекти.