Проверете ги фиоките: Банкнотата „фалична“ од стара Југославија денес вреди многу (ФОТО)

Банкнота со ликот на Тито денес вреди многу.

Кога во 1985 година свечено ја напушти печатницата, никој не се сомневаше дека големата хартиена банкнота од 5.000 динари во тоа време, со ликот на Јосип Броз Тито, ќе биде една од ретките што ќе останат „живи“ и по југословенскиот динар кој беше „погребан“.

Во нумизматичките збирки го има и денес, но во историјата не замина како вредна банкнота, туку како „роба со грешка“, а цената на тие примери со грешка денес е и до десет пати повисока од цена на стари банкноти со иста вредност, но без мана пишува Вечерњи. Оние без грешки може да се купат за само неколку стотини динари, а оние со грешки треба да се издвојат од 3.000 и повеќе динари.

Меѓутоа, оние што сакаат да купат банкнота со грешка ќе мора да издвојат повеќе отколку за нејзината „близнак без мана“, бидејќи, на нумизматичкиот пазар денес таа е и до десет пати поскапа од банкнотата со точната година на смртта на Тито.

Имено, во поранешната држава, на почетокот на осумдесеттите години на минатиот век, беше одлучено дека е време малку дотраената серија банкноти што дотогаш беше во оптек да се замени со свежа и помодерна.

Идејата беше, во оваа нова серија, банкнотите со различна вредност да претставуваат една од југословенските републики. Беше предвидено на задната страна на банкнотата да има препознатлив мотив од републиката што ја претставува, а на лицето на банкнотата портрет на историска личност од таа република.

Набрзо, идејата премина на реализација, а во 1985 година започна издавањето на нова серија банкноти, со воведувањето на банкнотата од 5.000 динари, на која беше ликот на Јосип Броз Тито. Токму на првата банкнота е потврдено дека „првите се фрлаат во вода“, иако, поради нејзината вредност, не се зборувало за фрлање.

Како што пишува Вечерњи лист, по сите контроли што ги поминала првата и најголемата банкнота од новата серија, таа излезе од ковачницата како „роба со грешка“, бидејќи заедно со ликот на Тито и годината на неговото раѓање, 1892 година, како година на смртта, наместо 1980 година, по грешка е внесена 1930 година.

Според информациите на банкнотата, на денот на нејзиното издавање Тито бил мртов повеќе од половина век, иако од неговата смрт поминале само пет години.

Иако беше наведено дека погрешно наведената година на смртта на Тито не е единствената грешка, бидејќи ниту изгледот, ниту описот на банкнотата не соодветствуваат со објавениот во службениот весник, тогашниот генерален директор на Институтот за производство на банкноти изјави дека од 14 милиони испечатени банкноти, само четири отсто од оние со грешка. Според таа пресметка, во оптек биле значителен број од дури 560.000 „фелерични банкноти“.

Но, иако, според меѓународните прописи, поради само една на илјада банкноти со видлива грешка, државата треба да ја повлече од оптек целата спорна серија, банкнотата со ликот на Тито и со многу видлива грешка сепак не била повлечена во предходната држава.

На чуден начин беше „казнет“ банкнотата која беше втора по вредност и која требаше да го види светлото на денот во 1986 година. Иако матриците беа готови и сè беше подготвено за нејзино печатење, банкнотата од 1.000 динари со ликот на Вук Стефановиќ Караџиќ, која требаше да ја претставува Србија, никогаш не беше пуштена во оптек, делумно затоа што „изеде инфлацијата“, поради што почнаа да издаваат банкноти од повисоки апоени…