Разиграни обичаи за Денот на вљубените во Европа: Се даваат чудни подароци, се слават светците и се тренира храброста

Додека Православната црква го слави Свети Трифун на 14 февруари, Католичката црква на тој ден го слави Свети Валентин, кој во 15 век се поврзувал со празникот на љубовта и се слави во различни земји, вклучително и овде долго време.

Постојат бројни разлики во тоа како луѓето го слават овој ден, при што некои земји го одбележуваат на различен датум или дури и во различен месец. Ако го славите Денот на вљубените со вашата сакана, можеби некои од обичаите од различни земји низ Европа ќе ве инспирираат да ги изразите своите чувства кон саканата личност на интересен начин.

Кога е Свети Трифун, а кога Свети Валентин?

Според преданието, свети Трифун е роден во селото Кампсади во Фригија, во сиромашно семејство и бил многу благочестив уште од најраното детство.

Како дете, времето го поминувал пасејќи гуски, а Бог му дал „дар на чуда и исцелување“, па за време на својот живот исцелил многу болни, истерал демони од многу луѓе и им помагал на оние кои му се обраќале за помош.

Се прославил така што ја излечил ќерката на римскиот император Гордиј, по име Гордијана, од ментална болест, за што царот великодушно го наградил.

Трифун го подели целото свое богатство на сиромашните и продолжи да чува гуски. Бил погубен за време на царот Декиј, прогонител на христијаните, затоа што не сакал да се откаже од својата вера. Погребан е во родниот град.

Денеска Свети Трифун го слават еснафите, лозарите и гостилниците. Се верува дека тој е чувар на растенијата и дека на 14 февруари природата почнува да се буди од зимскиот сон, заедно со будењето на љубовта кај луѓето.

Свети Валентин, пандан на Свети Трифун, бил епископ и маченик кој живеел во 3 век.

Бил погубен со обезглавување во 269 година од нашата ера, за време на владеењето на римскиот император Клаудиј II. Царот Јулиј I изградил базилика над својот гроб во IV век, а во 15 век овој светител бил поврзан со празникот на вљубените – Денот на вљубените, кој преживеал до денес.

До 1969 година, Римокатоличката црква го прославуваше 14 февруари како Ден на Свети Валентин. Но, тој датум беше избришан од католичкиот календар поради желбата да се намали бројот на светите денови за оние светци за кои немаше историски факти за поврзаност на одреден ден и светец.

Кратка историја на Денот на вљубените во католичкиот свет

Како и многу современи европски обичаи и празници, Денот на вљубените е спој на паганските и христијанските традиции – во овој случај, античкиот римски фестивал Луперкалија и христијанскиот празник посветен на Свети Валентин.

Луперкалија

Луперкалија бил римски фестивал на плодноста кој го прославувал доаѓањето на пролетта и го почитувал богот на земјоделството Фаунус. Вклучувал жртви и ритуали за поттикнување на плодноста , а според легендата, се одржувала и еден вид „лотарија“ во која невенчаните жени биле спарени со самохрани мажи, при што многу од овие средби завршувале со брак.

На крајот на петтиот век, папата Геласиј I ја прогласил Луперкалија за нехристијанска и ја забранил . Како што беше често случај со популарните пагански обичаи, се чини дека е заменет со христијански празник во обид да се „христијанизираат“ февруарските прослави. Тој празник беше Свети Валентин.

Зошто 14 февруари е посебен датум?

Во осмиот век, празникот Свети Валентин бил утврден на 14 февруари. Не е сосема јасно на кого точно му е посветен овој ден, бидејќи има неколку светци по име Валентин поврзани со тој датум, како и мноштво испреплетени приказни за нив.

Врската помеѓу вљубените и љубовта се појавува во неколку од овие приказни. Во еден од нив, свештеникот Валентин бил погубен по наредба на императорот Клаудиј II Готик во 270 година. Додека бил во затвор, тој се заљубил во ќерката на затворскиот чувар и ѝ испратил писмо со потпис „Твојот вљубеник “. Според друга приказна, тој тајно се оженил со војници на кои им било забрането да се венчаат.

Како љубовта стана дел од празникот?

Врската помеѓу Денот на вљубените и љубовта се зајакнала во 14-тиот и 15-тиот век, кога се развиле концептите на витешка љубов и дворска романса, а се раширило верувањето дека 14-ти февруари го означи почетокот на сезоната на парење на птиците. Отприлика во тоа време се појавија првите напишани љубовни честитки, а најстариот познат пример е песната напишана во 1415 година од Чарлс, војводата од Орлеанс.

Со текот на времето, рачно напишаните пораки беа заменети со масовно произведени честитки, кутии со чоколади, букети цвеќиња и други подароци. Првите комерцијални честитки за Денот на вљубените беа испечатени во САД во средината на 19 век.

Дали Денот на вљубените е официјален празник?

Денот на вљубените никаде во светот не е државен празник, кога се во прашање неработните денови. Некои цркви го слават како официјален верски празник.

Холандија

Денес, Холанѓаните најмногу го следат американскиот модел на Денот на вљубените, но тоа не е особено популарен празник. Во обид да се популаризира прославата во 1970-тите, Денот на вљубените беше промовиран со малку поинаква идеја – како ден на пријателство. Наместо партнерите, вниманието им беше посветено на патните работници, возачите на јавниот превоз и политичарите. Луѓето беа охрабрени да го искористат денот за да им се заблагодарат на пријателите и колегите за грижата.

Во последниве години, пак, овој празник станува се попопуларен и денес паровите го слават на различни начини.

Германија

Денот на вљубените не е особено популарен во Германија, но постои необичен обичај – давање свински фигурини (симбол на среќа) и срца од джинджифилово.

Италија

Паровите разменуваат подароци како Baci Perugina (чоколадни бакнежи со љубовни пораки внатре), додека други закачуваат катанци на мостовите и ги фрлаат клучевите во водата како симбол на вечната љубов.

Франција

Некои веруваат дека Денот на вљубените потекнува од Франција, бидејќи првиот познат „Валентин“ го испратил францускиот војвода Чарлс од Орлеанс. Наводно, додека бил затворен во лондонската кула, тој и праќал љубовни писма на сопругата.

Ајфеловата кула во Париз  

Порано во Франција постоеше обичај наречен „Љубовна лотарија“, каде што самците по случаен избор избираа партнери. Доколку мажот не бил задоволен од неговиот избор, би можел да го одбие, по што жените кои останале сами би ги запалиле на клада сликите од нивните отфрлени партнерки. Овој обичај на крајот беше забранет бидејќи стана премногу хаотичен настан.

Данска

Еден од најновите фестивали во Данска е фестивалот на Денот на вљубените. Секоја година на 14 февруари, пријателите и љубовниците ја слават љубовта со чоколадо и цвеќиња. Уникатен обичај е испраќање рачно изработени честитки со истиснати бели цветови од кокиче.

Англија

Љубовниците во Англија им подаруваат црвени рози на своите најблиски, обичај кој датира од 17 век. Во тоа време Марија Антоанета добила цвеќе од Луј XVI. Некои жени сè уште ја следат старата традиција да ставаат пет ловорови лисја под перницата за да сонуваат за својот иден сопруг. Децата во училиштата разменуваат картички за Денот на вљубените.

Република Чешка

Во Чешка , 1 мај традиционално се смета за вистински празник на љубовта, повеќе од Денот на вљубените на 14 февруари. Оваа традиција потекнува од чешката култура и поезија, особено од поемата „Мај“ напишана од Карол Хинек Мача, еден од најпознатите чешки романтични поети.

Според традицијата, вљубените на овој ден се собираат под расцутените цреши, особено на ридот Петра во Прага, каде што се бакнуваат за среќа и трајна љубов. Се верува дека девојката која тој ден не ја бакнуваат под цреша може да „овене“ како цвет. Овој обичај, длабоко вкоренет во чешката култура, често се смета за поавтентична прослава на љубовта од Денот на вљубените на 14-ти февруари, кој неодамна пристигна во Чешка под влијание на Западот.

Норвешка

Во Норвешка, сепак, Денот на вљубените има тенденција да биде повеќе анонимен. Тајните обожаватели кои не се осмелуваат јавно да ја изразат својата љубов, им пишуваат песни на своите најблиски, вклучувајќи и снегулка. Нема потпис, но наместо секоја буква од името има точка. Ако нивната сакана погоди кој го напишал писмото, тие добиваат велигденско јајце за Велигден. Ако не, таа му дава велигденско јајце на оној што и ја дал песната.

Велс

Во Велс, Денот на вљубените се слави на посебен начин на 25-ти јануари и се нарекува „ден на Свети Двинвен“. Оваа традиција датира од 16 век, а љубовниците разменуваат уникатни, рачно изработени дрвени лажици на кои се врежани симболите на љубовта.