Она што започна како излив на тага по двете престрелки во Србија, се претвори во масовно движење против владата, со кое десетици илјади луѓе излегоа на улиците во тензичната пресметка меѓу разбеснетата јавност и претседателот Александар Вучиќ.
Она што започна како излив на тага по двете престрелки во Србија, се претвори во масовно движење против владата, со кое десетици илјади луѓе излегоа на улиците во тензичната пресметка меѓу разбеснетата јавност и претседателот Александар Вучиќ.
Протестите „Србија против насилството“ кулминираа со некои од најголемите собири откако раширените демонстрации го предизвикаа падот на моќниот човек Слободан Милошевиќ пред повеќе од две децении.
Тие го искористија зовриениот гнев кон Вучиќ и владејачката партија поради, како што велат демонстрантите, културата на насилство разгорена од владата и медиумите што ги контролираат.
„Сè е толку малигно во нашето општество, страшно е“, рече Слободан Марковиќ, 70-годишен пензионер, за АФП за време на неодамнешниот митинг.
Протестите првпат се оформија на почетокот на овој месец, по престрелките во рок од 48 часа — вклучително и масакр во основно училиште во Белград.
Насилството ја остави земјата длабоко потресена.
Неколку дена подоцна, тивок марш повика на сузбивање на насилните содржини на провладините медиуми и оставка на министерот за внатрешни работи и шефот на разузнавањето.
Шокот брзо се претвори во бес, откако барањата на протестот наидоа на жестоки реплики од претседателот и неговите сојузници, кои се потсмеваа на митинзите и упатуваа навреди кон учесниците.
„Паралелна реалност“
Вучиќ ги спореди опозициските лидери кои ги организираат протестите со „мршојадци“ и „хиени“ кои имаат за цел да ја искористат трагедијата за политичка корист.
Претседателот, исто така, закажа своја контра-демонстрација во петок — „најголемиот собир во српската историја“.
Белград е подготвен за тензичен викенд, а илјадници поддржувачи на Вучиќ се очекува да пристигнат со автобуси од целата земја, додека опозицијата планира повторно да излезе на улиците во сабота.
„Изгледа дека владата живее во паралелна реалност. Како да не ги гледаат овие луѓе, не ги слушаат нивните крици и не сакаат да им служат“, рече Добрица Веселиновиќ, лидер на опозициска левичарска партија.
Соперничките протести поттикнаа стравувања дека немирите би можеле да избијат на исто ниво со насилни судири за време на демонстрациите во 1990-тите.
Пред провладините демонстрации, Славиша Мицановиќ — водечки член на партијата на Вучиќ — упати отворена закана на Твитер против сите што се обидуваат да го попречат настанот, сугерирајќи дека нивните тела ќе бидат фрлени во реките на главниот град.
Напнатост
Демонстрантите, исто така, ги нападнаа и провладините медиуми, велејќи дека тие емитуваат бесплатно насилство, додека, исто така, им нудат на функционерите на владејачката партија да ја поделат јавноста и да ги таргетираат противниците.
Вучиќ рутински излегува во дишните патишта за да ги прекорува своите ривали со агресивен јазик.
Од почетокот на протестите, владините ток-шоуа возвраќаат нарекувајќи ги демонстрантите „ѓубриња“, објавувајќи изработени фотографии со кои се минимизира големината на толпата и продаваат теории на заговор за наводно странски сили кои ги организираат митинзите.
„Нашите сестрински разузнавачки служби од исток ни кажуваат дека тоа се обиди за спроведување обоени револуции“, рече неодамна Вучиќ, споредувајќи ги протестите со револуцијата на Мајдан во Украина во 2014 година.
Пораката често наоѓа приемлива публика во руралните заедници, каде што е редок пристапот до медиумите надвор од местата поддржани од владата.
„Голем дел од Србија дури и не знае за настаните што се случуваат во Белград“, изјави за АФП Чедомир Чупиќ, професор на Факултетот за политички науки на белградскиот универзитет.
Тој рече дека жестокото одбивање на државата е веројатно поврзано со барањата на демонстрантите да ги намалат провладините радиодифузери.
„Единственото барање што всушност може да и наштети на владејачката партија е она за медиумите“, рече Чупиќ.
„Тие лесно можат да го заменат Министерството за внатрешни работи, целата влада за таа работа, тоа е неважно. Но, медиумите се столбот на нивното владеење.
Групите на граѓанското општество во меѓувреме го повикаа Вучиќ да го откаже својот митинг.
„Вашата одлука да го откажете митингот на 26 мај би била добар знак дека е можно да се стави државниот интерес над партискиот“, се вели во заедничката изјава потпишана од водечките застапнички групи.
Демонстрантите се надеваат дека ќе го задржат својот моментум и ќе натрупаат дополнителен притисок врз владата.
„Мислев дека надежта исчезна“, рече Божана Вујовиќ, 41-годишна економистка од Белград.
„Но, со оваа енергија, верувам дека сега има малку.