Трговците во Македонија избегнуваат плаќање со картички за да избегнат провизија
Граѓаните на Македонија се повеќе користат картички за плаќање дури и при купување со мала вредност.
Тоде Јовановски на возраст од педесет години е изненаден кога продавачот во продавница во центарот на Скопје бара од него да плати вода и цигари во готово, во спротивно нема да може да ги добие.
„Ништо не е во ред во оваа земја. Не разбирам зошто морам да го откажам купувањето бидејќи инсистирам да плаќам со картичка, а не со готовина. Не разбирам зошто ми вели дека не сака продавачот да ја користи камерата за две работи кои чинат 150 денари (2,5 евра)“, вели тој и нервозно заминува и се упатува кон една од најголемите продавници за да ги купи работите. потребни му се, бидејќи уште еднаш ги проверува џебовите дали има промени во нив.
Продавачот, кој е идентификуван како Сунај, вели дека високите банкарски даноци при трансакциите со картички значат дека при продажба на производи во мали количини и ниска вредност, не само што нема добивка, туку дури има и загуба.
„На крајот на денот, во случаите кога клиентите ги користат картичките, излегува дека мораме да работиме за банките. По разликата што ја заработувам за производ од клиенти, треба да ја платам како провизија во банките. Затоа, ако уплатата не е поголема од 500 денари (околу 8 евра), тогаш не вреди да се користи ПОС Терминалот (машина за плаќање со картички)“, нагласува тој.
Појаснувајќи за Радио Слободна Европа, тој вели дека за една кутија цигари добивката е 3 отсто од вредноста на цигарите, но доколку се плаќа со картичка, тогаш добивката од тие 3 отсто оди во услугата користење плаќање преку картички.
Дури и Стефани, кој раководи со машки фризер во една скопска населба, вели дека за неговите услуги бара од клиентите да платат во готово.
„Во мојата продавница не плаќам со картички за да не ми се зголемат трошоците бидејќи сум мал трговец и немам можност да користам ПОС терминал“, вели тој.
(ПОС терминалот е уред за обработка на плаќања на одредени бизниси преку дебитни или кредитни картички од клиенти, услуга за која банките добиваат одредена провизија).
Сепак, банките образложуваат дека даноците на трансакциите не се високи, но по одбивањето на плаќање преку картички, се овозможува сива економија.
„Трансакциите со картички овозможуваат сигурни и брзи плаќања и ја зголемуваат ефикасноста и заштедите на продажните места, бидејќи истовремено ја намалуваат манипулацијата со готовината, а со тоа и нивните трошоци.
„Не само плаќањата со картички, туку воопшто безготовинските плаќања овозможуваат намалување на сивата економија, бидејќи сите трансакции се регистрираат преку платежната сметка“, велат од Здружението на банки на Македонија.
Повикувајќи се на податоците на Народната банка на Македонија, банките од малите трговци кои циркулираат околу 1 милион денари (околу 16 илјади евра) плаќаат од 0,8 до 1,3 отсто за услугата за плаќање со картички, во зависност од дејноста што ја развиваат.
Алаудин Зеќири, експерт за економски прашања, за Радио Слободна Европа вели дека секоја готовинска трансакција отвора можности за сивата економија.
„На некој начин, против сивата економија се бори со плаќање со картички за евидентирање на даноците и другите форми на оданочување, вклучително и акцизата за производите што ја имаат. Во националната економија, секогаш кога се избегнуваат плаќањата со картички, тоа претставува генератор за зголемување на сивата економија и тука се случува даночно затајување при продажба и оптек на плаќањата“, оценува Зеќири.
