ТУРЦИЈА ОЧИГЛЕДНО ЈА ПОНИЖИ РУСИЈА, ВЕЛИ ЕКСПЕРТОТ: Што се случува меѓу Ердоган и Путин?

Запирањето на проширувањето на НАТО беше една од причините што Путин ги наведе за неговата инвазија на Украина. Сега рускиот лидер се соочува со уште поголем сојуз од 32 членки наместо предвоениот блок од 30 земји.

Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган стана најновата истакната личност блиска до Владимир Путин која навидум му сврти грб на рускиот лидер.

Запирањето на проширувањето на НАТО беше една од причините што Путин ги наведе за неговата инвазија на Украина, но рускиот лидер сега се соочува со уште поголем сојуз од 32 членки наместо предвоениот блок од 30 земји, откако Ердоган ги деактивираше приговорите на Анкара за членството на Стокхолм. Шведска сега ќе и се придружи на Финска во напуштањето на повеќедецениската неутралност.

Ненадејниот пресврт на Ердоган дојде по нешто повеќе од две недели откако водачот на платениците на групата Вагнер, Евгениј Пригожин, започна бунт против рускиот претседател.

„Ердоган можеби заклучил дека обложувањето на Путин по бунтот изгледало помалку мудро “, изјави Даниел Фрид од Атлантскиот совет за Newsweek, додавајќи дека настаните од 24 јуни сигнализирале „слабост на режимот“.

Турскиот претседател помина по тенка линија помеѓу спротивставувањето на руската инвазија на Украина и одржувањето блиски врски со Путин, дури и го пофали „посебниот однос“ на неговата земја со рускиот лидер.

Ердоган одби да се приклучи на западните санкции против Москва (додека Киев користеше дронови од турско производство за да се бори против руските сили). Тој, исто така, им помогна на ОН да посредуваат со Русија за да го обнови извозот на жито од Украина , избегнувајќи потенцијална глобална криза со храна.

„Турција никогаш не била сојузник во формална смисла, но не се приклучи на ембаргото против Русија и беше главен трговски партнер“, рече Тимур Куран, професор по политички науки на Универзитетот Дјук во Северна Каролина.

Турција очигледно многу ја понижи Русија

Куран рече дека е забележително што Ердоган го поддржал пристапот на Украина во НАТО, му дозволил на украинскиот претседател Володимир Зеленски да се врати од Турција со командантите на поранешниот украински гарнизон во Мариупол – потег што Русија рече дека го прекршил договорот за размена на затвореници од 2022 година – и ги отфрлила приговорите за пристапување на Шведска во НАТО, „сето тоа во рок од 72 часа“.

„Преку овие и некои други потези, Турција многу јасно ја понижи Русија , повторно се обврза на Западот и го задржа обединувањето на НАТО во своето противење на рускиот експанзионизам“, рече Куран. „Во тој процес, тоа ја влоши изолацијата на Русија.

Како една од 31 членка на НАТО, Турција има право на вето да блокира која било земја да се приклучи, како и Унгарија, која претходно застана на страната на Анкара во приговарањето на кандидатурата на Стокхолм.

Унгарскиот премиер Виктор Орбан , кој се смета за најголем сојузник на Путин во ЕУ, го нарече Зеленски „противник“ неколку недели откако руските сили ја нападнаа Украина во февруари 2022 година. Тој ги критикуваше санкциите против Русија , а неговата влада се воздржува од снабдување со оружје за Украина. Во меѓувреме, Русија и обезбедува на Унгарија енергетски ресурси и учествува во изградбата на новата нуклеарна централа Пакс II.

Меѓутоа, во март, потпретседателот на унгарскиот парламент, Чаба Хенде, објави дека се очекува Будимпешта да гласа за членството на Шведска во НАТО .

„Мешани пораки“

Путин не само што губи сојузници на меѓународно ниво, туку и на внатрешен план , како што беше потврдено од краткотрајниот бунт на Пригожин на крајот на јуни. Подемот на шефот на Вагнер до примател на милијарди долари државни средства се засноваше на неговата блиска врска со Путин , чиј авторитет тој сега го оспорува.

Даниел Фрид, од американскиот тинк-тенк Атлантскиот совет, истакна дека Ердоган одговорил многу поостро на обидот за негово соборување во 2016 година. Десетици илјади луѓе беа уапсени по неуспешниот обид за пуч. Спротивно на тоа, Путин се сретна со Пригожин на 29 јуни, по маршот во Москва, според Кремљ.

„Реакцијата на Ердоган на неуспешниот пуч во Турција во 2016 година не покажа толку измешани пораки“, рече Фрид.

Во јуни, Путин го отстрани еден од неговите главни медиумски сојузници, Сергеј Михаилов, од местото шеф на државната новинска агенција Тасс.

Институтот за проучување на војната (ISW) посочи дека Кремљ е „незадоволен од медиумското покривање на вооружениот бунт на Вагнеровата група и ја нагласува континуираната важност на лојалноста кон Путин над професионалните достигнувања“.