Уставните измени може да пропаднат без гласање во Собранието на Република Македонија

Пратениците во Северна Македонија се уште не гласале за уставните измени, пет дена по завршувањето на расправата во Собранието.

Расправата за уставните измени – поточно за вклучување во преамбулата на бугарското малцинство како државотворен народ заврши без гласање на 18 август, откако спикерот Талат Џафери рече дека негово право е да одлучи кога ќе го закаже продолжението на седницата за чинот на гласање .

Оваа расправа требаше да трае десет дена, но заврши по три часа, бидејќи опозицијата не учествуваше на неа. За дневниот ред гласаа 70 пратеници, што, според македонската опозициска партија ВМРО-ДПМНЕ, е „доказ дека партиите на власт ги немаат 80-те гласа, односно две третини потребни за да ги одобрат уставните измени“.

По завршувањето на расправата во петокот, спикерот Џафери ја прекина седницата, без да го стави на гласање прашањето за уставните измени.

Според ВМРО-ДПМНЕ, со оваа постапка Џафери „го прекршил прописот за работа на Собранието и Уставот, бидејќи седницата не може да се прекине без чинот на гласање“.

„Апелираме до претседателот на Собранието да не ги злоупотребува прописите за работа. Тој е на таа позиција да овозможи да се носат одлуки, без разлика дали и се допаѓа одлуката на Владата или не. Тоа што лидерите на Владата се разочарани што едвај имаат 70 пратеници, не значи дека другите пратеници не треба да гласаат и да видат дека оваа иницијатива е промашен проект на Социјалдемократската лига и на Демократската унија за интеграција“, изјавија. Пратеникот Антонио Милошоски, по состанокот на органите на управување на ВМРО-ДПМНЕ.

ВМРО-ДПМНЕ на оваа средба повторно побара да се одржат предвремени парламентарни избори со образложение дека изборите се единствениот излез од политичката криза.

Претседателот на македонското Собрание Талат Џафери во гостувањето пред медиумите изјави дека не направил „никаков прекршок“, како што рече, во минатото имало случаи кога Собранието ја завршило расправата за одредени законите и гласањето е одложено за подоцна.

„Времето за продолжување на прекинатата средба го одредува претседателот на Собранието и никој друг. Постапивме како што е предвидено со прописите. Поради немање услови за продолжување, односно поради немање кворум, немаше можност да продолжиме“, рече Џафери.

Џафери претходно изјави дека доколку парламентарното мнозинство не ги обезбеди потребните гласови за уставните измени, тогаш може воопшто да нема гласање во Собранието.

Според законските одредби, доколку уставните амандмани се стават на гласање, но не се изгласаат, тогаш ова прашање не може да се стави на гласање во период од девет месеци.

Од владејачката партија, Социјалдемократската партија се изјаснија дека ќе направат се за да се обезбеди потребната поддршка за гласање на уставните измени.

„Проевропскиот блок предводен од СДСМ ќе направи се за да се деблокира овој процес. Овој процес е поддржан од 70 пратеници. Ќе ги обезбедиме и другите гласови“, рече пратеникот на СДСМ, Мартин Костовски.

Македонскиот премиер Димитар Ковачевски изјави дека доколку ВМРО гласа за уставните измени, истиот ден ќе поднесе оставка за да го исполни барањето на опозицијата за предвремени избори.

Албанските партии во опозицијата дадоа поддршка за уставните измени, но побараа да се отфрли „новата формулација за албанскиот јазик во Уставот“. Албанскиот јазик во македонскиот Устав во моментов е признаен како јазик што го зборуваат над 20 проценти од општата популација на Северна Македонија.

Албанската опозиција, која ја сочинуваат три политички партии, се изјасни дека во случај на неуспех на гласањето, тогаш треба да се одржат предвремени парламентарни избори.

Дебатата за уставните измени ја поздравија претставниците на Европската унија.

„Се надевам дека сите страни ќе го поддржат тоа, да продолжиме напред на европскиот пат на Северна Македонија. Ова е дел од Европската унија“, порача претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен преку објава на „Х“, која претходно беше позната како „Твитер“.

Таа ги даде овие коментари по средбата со Ковачевски во Атина, Грција, за време на неформалната вечера со лидерите од Западен Балкан по повод 20-годишнината од самитот ЕУ-Западен Балкан.

Измената на преамбулата на македонскиот Устав е предвидена во договорот со Софија за решавање на спорови поврзани со јазикот, идентитетот и историските прашања.

Договорот се заснова на она што е познато како „француски предлог“, кој беше одобрен во собранијата на двете земји, Северна Македонија и Бугарија, отворајќи го патот Скопје да ги започне преговорите за членство во Европската унија на 19 јули.

Но, доколку измените не бидат одобрени, тогаш разговорите нема да можат да продолжат, бидејќи Софија го задржува правото на вето, кое го искористи во ноември 2020 година.