ЧУМА НА СОВРЕМЕНОТО ВРЕМЕ Ниту војни, ниту масакри, ниту тероризам – Америка не се сеќава на вакво нешто! Фирмите си заминуваат, луѓето умираат, градовите се распаѓаат…
Фентанил од фармацевтска класа е синтетички опиоид кој им се дава на пациентите за ублажување на силната болка. Тој е до 100 пати помоќен од морфинот
Бројот на смртни случаи од предозирање во САД достигна рекордно ниво за време на пандемијата на Ковид, а најновиот извештај на американскиот Центар за контрола и превенција на болести (ЦДЦ) вели дека има значително зголемување на употребата на фентанил, пишува Си-Ен-Ен.
Извештаите за предозирање на ЦДЦ обично се однесуваат на пошироки категории на лекови, а фентанилот се комбинира со други синтетички опиоиди како што се трамадол и нитазен.
Но, во извештајот објавен во средата, истражувачите ги разгледаа специфичните видови лекови наведени во потврдите за смрт на оние кои се предозирале, истакнувајќи ги и демографските разлики.
Во 2021 година, речиси 70.000 луѓе починале од предозирање со фентанил во САД, што е четири пати повеќе од пред пет години. До 2021 година, околу две третини од сите смртни случаи од предозирање се вклучени во моќниот синтетички опиоид, покажа извештајот. Различни лекови може да се најдат на потврдите за смрт, а фентанил најчесто се наоѓа во комбинација со други лекови, според ЦДЦ.
Специфичните податоци за видот на лекот вклучен во предозирањето се клучни за утврдување на ефектите од одлуките поврзани со дрога и одредување насоки за различни програми за лекување, велат експертите.
„Треба точно да знаеме од што умираат луѓето за да знаеме кои услуги им се потребни за да преживеат“, вели Калеб Банта-Грин, професор на Институтот за зависности на Универзитетот во Вашингтон, кој не бил вклучен во пишувањето на извештајот.
Разбирањето на различните извори на лекови – како што е трамадол на рецепт наспроти нелегалниот фентанил – и како тие се консумираат е исклучително важно и дава дополнителни информации за тоа кој го користи лекот и неговиот потенцијал за зависност и предозирање.
Фармацевтскиот фентанил е синтетички опиоид кој се дава на пациенти, како што се пациентите со рак, за да се ублажи силната болка. Тој е дури 50 до 100 пати помоќен од морфинот и обично се препишува во форма на лепенка или пастила. Но, најновите случаи на предозирање во САД се поврзани со нелегално произведен фентанил.
Многу е полесно да се предозира со фентанил
Фентанил е многу полесно да се предозира од другите видови лекови, според извештајот на ЦДЦ.
Во 2021 година, фентанил беше поврзан со 22 смртни случаи на секои 100.000 луѓе – повеќе од двојно повеќе од бројот на смртни случаи поврзани со предозирање со метамфетамин и кокаин и седум пати повеќе од предозирање со хероин.
Во 2021 година, фентанил беше најчестата дрога предозирана од луѓе од сите возрасти и етнички групи.
За лица помлади од 25 и постари од 65 години, стапката на предозирање не е значително различна од другите лекови. Но, тој е невообичаено висок кај луѓето меѓу 25 и 44 години.
Стапката на смртност од предозирање со фентанил беше највисока во североисточниот дел на САД. Но, во северозападниот дел, стапката на смртни случаи од предозирање мет беше слична на оние кои вклучуваат фентанил.
Ова е во согласност со долгорочните трендови во САД, каде што употребата на дрога следи различни шеми на запад и исток од земјата, рече д-р Нора Волков, директор на Националниот институт за злоупотреба на дрога.
Како и со фентанил, стапките на смртност од предозирање со метамфетамин значително се зголемија помеѓу 2016 и 2021 година, според извештајот на ЦДЦ.
Смртните случаи од предозирање со кокаин исто така скокнаа помеѓу 2016 и 2021 година, додека смртните случаи поврзани со хероин и оксикодон се намалија.
„Фентанилот е толку распространет што не е изненадување што тоа е лекот најчесто споменуван во извештаите од собата за итни случаи, програмите за лекување и полициските извештаи“, рече Волков.
„Ова се јасни статистички податоци кои ги сметам за многу, многу корисни. Разбирањето на овие разлики е клучно за интервенција“, рече таа.
Опасноста од ширење на проблемот
Употребата на фентанил особено се разгоре во технолошкиот центар на САД, Сан Франциско, Калифорнија, каде веќе почна да се забележува егзодус на компании кои се преселуваат во побезбедни и попријателски области за бизнисот.
Последната во низата компании што се пресели е Нордстром, а потоа следуваат Whole Foods, H&M, Gap и Banana Republic.
Конзервативните критичари ја припишуваат оваа ситуација во градот на одлуките на градоначалникот Лондон Брид и неговата прогресивна политика. Имено, по протестите на Black Lives Matter, Брид го намали финансирањето на полицијата и одзеде 120 милиони долари од нивниот буџет.
Даноците на продажба и добивка се зголемени, а бездомништвото се толерира низ центарот на градот. Возачите наводно ги оставаат отклучени прозорците и вратите на автомобилот за да спречат упади во текот на ноќта.
Минатото лето група бизнисмени им пишаа на градските власти со барање да го исчистат ѓубрето од улиците и да спречат отворено земање дрога во центарот на градот, во спротивно ќе престанат да плаќаат даноци. Градот беше шокиран и од смртта минатиот месец на технолошкиот претприемач Боб Ли, кој беше избоден со нож на улица недалеку од канцелариите на Гугл и Инстаграм.
Квалитетот на животот во Сан Франциско значително се влоши, а готовинските плаќања се повеќе го избегнуваат градот поради неповолните локални даноци и социјалната средина.
Во 2021 година, странските директни инвестиции во нови проекти во Сан Франциско паднаа на најниско ниво од 2009 година.
Коментаторот на британски Телеграф Метју Лин стравува од слично сценарио во британските градови, па предупредува за одлуките на градоначалникот на Лондон Садик Кан во врска со сообраќајот во градот и толеранцијата кон се почестите протести за климата, како и за ситуацијата во Бристол и Брајтон, кои се покриени со графити и натрупан со ѓубре, кое со недели не се одвезува. Како што вели Лин, и Шкотска се соочува со поплава од нови регулативи и постојано зголемување на даноците кои веќе принудија многу бизниси да го стават клучот во бравата.
