ЈА КУПИЛЕ ЗЕМЈАТА ЗА ЕДЕН ДОЛАР А ПОТОА СФАТИЛЕ ДЕКА ЛЕЖАТ НА МИЛИЈАРДИ „Го тестиравме составот од две ‘рѓосани цевки…“

Јужноафриканскиот старт-ап Ренерген ги купи правата за производство и истражување на тревните полиња во близина на Вирџинија во 2013 година за еден долар.

Тие очекуваа да пронајдат мали резерви на природен гас што би можеле да го поттикнат рударството во близина, но тестирајќи го составот на гасот од две ‘рѓосани цевки за дупчење откриле енормно високи концентрации на хелиум, пишува CNN.

Покрај надувувањето на балони, хелиумот има и бројни комерцијални примени. Кога ќе се кондензира во течна форма, може да се користи како компонента за ладење во производството на микрочипови и во работата на машините за магнетна резонанца за спасување живот. Проблемот е што глобалните цени на хелиумот се нестабилни, залихите се нередовни, а се произведува во помалку од десет земји во светот.

Ренерген вели дека има резерви на хелиум вредни повеќе од 4 милијарди долари, бројка што може да се зголеми на 12 милијарди долари доколку се активираат сите резерви.

– Имавме скромни аспирации да поставиме мала гасна централа која ќе може да испорачува неколку мегавати до околните рудници. Немавме идеа за обемот и природата на овој хелиум од светска класа “, рече главниот оперативен директор Ник Мичел.

Компанијата за прв пат успешно произведе течен хелиум од објектот во јануари 2023 година и се надева дека ќе започне со комерцијални операции следниот месец.

Она што ги прави посебни резервите на природен гас на Ренерген е невообичаено високата концентрација на хелиум. Главниот извршен директор Стефано Марани тврди дека просечната концентрација е 3 отсто, а на некои места достигнува и 12 отсто. За споредба, САД, кои се најголем светски снабдувач на хелиум, имаат просечна концентрација од 0,35 отсто, а Катар само 0,04 отсто.

Затоа, хелиумот на Ренерген може да биде поеколошки, според Крис Балентин, шеф на геохемија во Оксфорд во ОК. Хелиумот се произведува како нуспроизвод на течен природен гас (LNG) – мешавина од гасови која првенствено се состои од метан, а само при одредена концентрација (обично околу 0,3 проценти) станува економски профитабилно да се екстрахира хелиум.

– Тоа значи дека во снабдувањето со хелиум доминираат производителите на јаглеводороди кои го вадат и продаваат хелиумот од страна. Поголема концентрација на хелиум значи дека се произведува помалку поврзан метан, што го намалува јаглеродниот отпечаток – објаснува професорот.

Друга предност на високата концентрација е поевтиното производство, бунарите можат да бидат плитки, па цените се пониски.

Во моментов, Африка не произведува глобален хелиум, полињата со гас богати со хелиум се наоѓаат во Танзанија, но тие сè уште не се во комерцијално производство. Марани објаснува како јужноафриканската влада го назначи проектот на Ренерген како „стратешки интегриран проект“ кој ги забрза регулаторните процеси и добивањето дозволи.

Мичел тврди дека во првата фаза од проектот компанијата ќе произведува околу 350 килограми хелиум дневно, што е доволно за да се задоволат потребите на Јужна Африка, додека во втората фаза, која ќе биде лансирана во 2027 година, ќе се зголеми производство до 4,2 тони дневно или 6-8 отсто од вкупната светска залиха.

Со оглед на тоа што глобалниот пазар на хелиум се предвидува да вреди повеќе од 6 милијарди долари до 2027 година, фирмата ќе добие значителен профит. И покрај амбициозните проекции на Ренерген, цената на акцијата забележа значителен пад во последниот квартал од 2023 година, веројатно поврзан со критиките за транспарентноста на компанијата.