EXIT од Нови Сад во Скопје – со кого е Орце: со студентите или со Вучиќ?

Веста дека EXIT фестивалот доаѓа во Скопје предизвика голема возбуда меѓу младите и љубителите на музиката. Иницијативата дојде од Орце Ѓорѓиевски, кој ја најави соработката и донесе еден од најголемите европски фестивали во Македонија. Но, зад оваа културна сензација се крие и политичка драма што ја бранува јавноста: дали Орце навистина ја поддржува борбата за слобода и младинска енергија, или станува збор за внимателно режиран политички перформанс?

EXIT заминува од Србија – поради политички притисоци

По повеќе од дваесет години во Нови Сад, EXIT најави дека 2025 година ќе биде последната во Србија. Основачот Душан Ковачевиќ јасно ги посочи причините:

„Ова е најтешката одлука во нашата историја, но слободата нема цена. Со овој чекор го браниме правото на слободен израз. Владеењето преку страв не е патот по кој треба да оди Србија,“
изјави Ковачевиќ, нагласувајќи дека државната поддршка е укината поради тоа што фестивалот јавно застана на страната на студентските протести против власта на Александар Вучиќ.

EXIT во Србија симболично стана платформа на отпор против режимот, глас на младите кои бараат промени и поголема слобода.

Страв од прелевање нa протестите во Македонија

По трагедијата во дискотеката „Пулс“ во Кочани, кога загинаа млади луѓе, во Македонија се почувствува силно незадоволство меѓу студентите и младата популација.
Според политички извори, власта се плашела дека студентските протести од Србија би можеле да се прелеат и во Македонија и да се претворат во пошироко движење против политичкиот естаблишмент.

Во тој период, беа објавени информации дека се „фатени“ разговори преку платформата Zoom меѓу македонски и српски студенти, кои разговарале за заеднички акции и протести. Провладините медиуми веднаш ја искористија оваа ситуација и ја претворија во голема политичка афера, прикажувајќи ги студентите како „странски агенти“ и закана за стабилноста на државата.

Овој наратив беше користен за да се намали јавната поддршка за младинските движења и да се засили контролата врз можни организирани протести.

Парадоксот – ВМРО-ДПМНЕ и Вучиќ, а EXIT во Скопје

И токму тука се појавува парадоксот: ВМРО-ДПМНЕ, партијата на чие чело е Христијан Мицкоски, со години има блиски односи со Александар Вучиќ и српската власт.
Орце Ѓорѓиевски, еден од најистакнатите градоначалници на ВМРО-ДПМНЕ, сега го носи EXIT во Скопје – фестивал кој директно ја критикува и се бори против власта на Вучиќ, која е клучен сојузник на Мицкоски.

На последната посета на Србија, Мицкоски отворено изрази поддршка за Српската напредна странка на Вучиќ, нарекувајќи ја „сестринска партија“ на ВМРО-ДПМНЕ:

„Мојата порака е дека двата братски народи, македонскиот и српскиот, треба да продолжат да живеат заедно, да се почитуваат и да се негуваат релациите меѓу двете држави, Србија и Македонија. А ние, како политичка партија ВМРО-ДПМНЕ и идна влада, се надеваме на одлична соработка со нашата сестринска партија – Српска напредна странка, која е владејачка партија овде во Србија,“
изјави Мицкоски за време на средбите со Македонците во Лесковац и Панчево.

Блиските луѓе на Мицкоски и регионалните врски

Дополнителна причина за сомнеж е тоа што идниот вицепремиер во владата на Мицкоски има многу блиски политички односи не само со Вучиќ, туку и со Милорад Додик, претседателот на Република Српска.
Овие врски се гледаат како сигнал дека идната македонска влада ќе биде силно поврзана со регионалните националистички центри на моќ, што може да има далекусежни последици врз надворешната политика на Македонија и нејзините односи со ЕУ и Западот.

EXIT како симбол или како политичка сцена?

За младите и музичките фанови, ова е можеби најубавата вест – конечно Македонија ќе има своја верзија на EXIT, што може да ја позиционира на европската фестивалска мапа и да донесе огромни културни и економски бенефити.
Но за политичката јавност, прашањето останува:
ќе ја задржи ли EXIT својата независност и слободарски дух, или ќе биде искористен како уште една сцена за политички манипулации и регионални игри?

Одговорот веројатно ќе го добиеме дури на првиот концерт, кога ќе стане јасно дали EXIT во Скопје ќе биде симбол на младинската енергија и слобода, или алатка во рацете на политичките структури кои се во тесна соработка со Вучиќ и неговите регионални сојузници.