Америка го изневери Володимир Зеленски, остана ли сам?

Додека светската јавност е окупирана со војната меѓу Израел и Хамас, која се заканува да го запали светот, се чини дека конфликтот меѓу Русија и Украина, барем привремено, замина во заборав.

Дваесет месеци по почетокот на руската инвазија, околу една петтина од територијата на Украина останува под руска окупација. Десетици илјади војници и цивили се убиени, а украинскиот претседател Володимир Зеленски чувствува за време на неговите патувања дека глобалниот интерес за војната е намален. Како и нивото на меѓународна поддршка.

„Најстрашното нешто е што дел од светот се навикна на војната во Украина. Исцрпеноста од војната се тркала како бран. Тоа го гледате во САД, во Европа. И го гледаме тоа штом почнат да се уморат, тоа (војната во Украина) им станува како шоу: „Не можам да ја гледам оваа реприза по 10-ти пат“, рече Зеленски.

Се помалку пари

Јавната поддршка за помошта за Украина се намалува во САД со месеци, а посетата на Зеленски на Вашингтон не направи ништо за да ја оживее.

Околу 41 отсто од Американците сакаат Конгресот да му обезбеди повеќе оружје на Киев, за разлика од 65 отсто во јуни, кога Украина започна голема контраофанзива, според анкетата на Ројтерс спроведена непосредно по заминувањето на Зеленски.

Таа офанзива се одвиваше со макотрпно темпо и со огромни загуби, поради што на Зеленски му е се потешко да ги убеди своите партнери дека победата е зад аголот. Со избувнувањето на војната во Израел, дури и задржувањето на вниманието на светот кон Украина стана голем предизвик.

„Украина остана без опции, Зеленски се залажува“

Но, верувањата на Зеленски не се променети. И покрај неодамнешните неуспеси на бојното поле, тој нема намера да се откаже од борбата или да бара некаков мир. Напротив, неговата верба во евентуалната победа на Украина над Русија ги загрижува некои од неговите советници.

„Тој се залажува. Немаме опции. Не победуваме. Но обидете се да му го кажете тоа“, изјави фрустрирано еден од неговите најблиски соработници за магазинот „Тајм“.

Тврдоглавоста на Зеленски, велат некои од неговите помошници, им наштети на напорите на нивниот тим да дојде до нова стратегија, нова порака. Додека разговараа за иднината на војната, едно прашање остана табу: можноста за преговарање за мировен договор со Русите. Според неодамнешните анкети, повеќето Украинци би го отфрлиле таквиот потег, особено ако тоа повлекува губење на која било окупирана територија.

Зеленски останува против дури и привремено примирје.

„За нас, тоа би значело да ја оставиме оваа рана отворена за идните генерации“, изјави претседателот за Тајм.

Зеленски го опишува како војна на волјата и стравува дека ако Русите не престанат во Украина, борбите ќе се прошират надвор од нејзините граници.

„Долго живеам со овој страв. Третата светска војна може да започне во Украина, да продолжи во Израел и од таму да се пресели во Азија, а потоа да експлодира на друго место“, рече Зеленски.

Тоа беше неговата порака во Вашингтон: Помогнете и на Украина да ја запре војната пред да се прошири и пред да биде предоцна. Тој е загрижен што неговата публика престанала да обрнува внимание.

Намалување на бројот на регрути

На почетокот на војната, Украинците масовно се пријавија за војска. Еден огранок на војската, познат како Територијални одбранбени сили, пријавил дека примил 100.000 нови регрути во првите 10 дена од војната. Масовната мобилизација делумно беше поттикната од оптимистичките предвидувања на некои високи функционери дека војната ќе се добие за месеци, ако не и недели.

„Многумина мислеа дека можат да се пријават за брза турнеја и да учествуваат во херојска победа“, вели еден член од тимот на претседателот.

Сега регрутирањето е значително намалено. Како што се интензивираа напорите за регрутирање низ целата земја, на социјалните мрежи се проширија приказни за воени офицери кои извлекуваат мажи од возови и автобуси и ги испраќаат на фронтот. Оние со средства понекогаш го поткупуваат својот излез од службата, честопати плаќајќи за медицинско ослободување. Ваквите епизоди на корупција во системот за регрутирање станаа толку широко распространети до крајот на летото што на 11 август Зеленски ги разреши шефовите на канцелариите за вработување во сите региони на земјата.

Одлуката требаше да ја сигнализира неговата посветеност во борбата против корупцијата. Но, според висок воен офицер, потегот имал спротивен ефект, бидејќи регрутирањето речиси дошло до застој без раководство. Разрешените функционери, исто така, се покажаа тешко да се заменат, делумно поради тоа што угледот на канцелариите за регрутирање беше нарушен и поврзан со корупција.

Во последниве месеци, прашањето за корупцијата ги затегна односите на Зеленски со многу негови сојузници. Пред неговата посета на Вашингтон, Белата куќа подготви список со антикорупциски реформи што Украинците треба да ги преземат. Еден од асистентите што отпатувал со Зеленски во САД за „Тајм“ изјавил дека овие предлози се насочени кон самиот врв на државната хиерархија.

„Тоа не беа предлози“, вели друг претседателски советник.

Драматични чекори

За да одговори на американската загриженост, Зеленски презеде некои драматични чекори. На почетокот на септември, тој го отпушти својот министер за одбрана Олексеј Резников, член на неговиот потесен круг кој беше под лупа за корупција во неговото министерство. Двајца претседателски советници рекоа дека тој лично не бил вклучен во корупција.

„Но, тој не успеа да го одржи редот во своето министерство“, вели еден, посочувајќи на надуените цени што министерството ги плаќаше за набавки, како што се зимски капути за војниците и храна.

Како што се шират вестите за овие скандали, претседателот им дал строги наредби на својот персонал да избегнат дури и најмала перцепција за самобогатење.

„Не купувајте ништо. Не одете на никаков одмор. Само седете на вашето биро, бидете тивки и работете“, вели еден службеник.

Среде сиот притисок за искоренување на корупцијата, се претпоставуваше дека функционерите во Украина ќе размислат двапати пред да земат мито или да собираат државни средства. Сепак, се покажа дека не е така.

„Луѓето крадат како да нема утре“, изјави за Тајм еден од советниците на Зеленски.

Сето ова, се разбира, игра во рацете на Русија и нејзиниот претседател Владимир Путин. Путин среќно го поздрави пренасочувањето на вниманието од воените злосторства и дефакто заморот на Западот од помошта на Украина.

Најочигледната причина зошто оваа нова експлозија на Блискиот Исток доаѓа во вистинско време за рускиот претседател е тоа што сојузниците на Украина се свртуваат кон војна во Израел, исто како што Русија повторно ја започнува својата офанзива во Донбас.

Во последните денови, руските сили немилосрдно ја гранатираат областа околу Авдијивка, град со 30.000 жители, кој сега брои помалку од 2.000.

Украина полека останува без опции. Без помош од Запад, прашање е колку долго ќе можат да се спротивстават.