Дигитализацијата на услугите во Македонија заостанува една деценија

Македонија е повеќе од една деценија зад развиените земји во однос на обезбедување дигитални услуги за своите граѓани, и покрај фактот што процесот на дигитална трансформација започна пред 20 години. Ниско ниво на софистицираност се и малкуте услуги кои се нудат дигитално, додека во земјава се уште има институции кои немаат ниту компјутер. Универзитетскиот професор Марјан Гушев нагласува дека состојбата со процесот на дигитализација е сериозна, а за тоа е виновна немањето политичка волја.

„Не е проблемот што си во средината на последното, проблемот е колку години заостануваш. Тогашните истражувања покажаа дека доцниме најмалку 10 години. А сега каде е уште поголемиот проблем. Во меѓувреме има рамка, а потоа понова рамка каде што сме апсолутно многу ниско класифицирани. Доцнењето, ако го мериме по бројот на години, ако било 10 години однапред, сега е уште поголемо. Ние сме далеку зад развиените земји. Со други зборови, не можеме да оцениме дека имаме дигитализација, ако донесеме закон за електронски документи, кој подоцна не бил имплементиран во други закони или соодветните одговорни лица не ги обврзуваат вработените да ги користат тие услуги“, изјави Марјан Гушев, универзитетски професор.

Гушев вели дека надлежните треба повеќе да се заложат за подобрување на состојбата, бидејќи проблемот не е само во гласањето закони или отворањето тендери.

„За жал, ситуацијата е многу лоша. Се надевам дека тоа ќе влијае на идните гарнитури, кои ќе бидат одговорни и нема да се сведуваат само на објавување тендер за да се направи нешто, бидејќи техничкото решение во овој случај е само 10 до 20% од сеопфатните проблеми на проблемите што треба да се реши, најважна е волјата за спроведување“, рече Марјан Гушев, универзитетски професор.

Од друга страна, Европската комисија во однос на процесот на дигитализација, две години по ред и препорачува на Македонија да ја усвои Стратегијата за информатичко-комуникациска технологија, но и Стратегијата за сајбер безбедност. Земјата мора да го усогласи и законодавството со она на ЕУ. Минатиот владин и парламентарен состав и покрај неколкугодишните ветувања не го изгласа Законот за безбедност на мрежи и информациски системи и дигитална трансформација со кој беше предвидено формирање на Дигитална агенција. Се очекуваше агенцијата да биде водечка институција во процесот на дигитализација на услугите, обука на граѓаните, но и заштита на институциите од сајбер напади, кои беа чести во изминатиот период.