Научната студија предупредува: Дали хемијата во домаќинството влијае на развојот на мозокот?
Неодамна објавената научна студија ги разгледа потенцијалните штетни ефекти на одредени хемикалии, кои најчесто се наоѓаат во производите за домаќинство, врз развојот на клетките кои го поддржуваат мозокот.
Студијата, во која се користени клеточни култури на луѓе и глушец, покажа дека хемикалиите присутни во средствата за дезинфекција, лепилата и текстилот за мебел се потенцијално штетни за олигодендроцитите, клетки кои се клучни за развојот на мозокот.
Што откри истражувањето?
Помеѓу идентификуваните состојки беа квартерни соединенија и органофосфати кои вообичаено се користат во различни производи за домаќинството.
Квартерните соединенија се присутни во средствата за дезинфекција, средствата за дезинфекција на рацете и предметите за лична нега, додека органофосфатите се наоѓаат во текстилот, лепилата и мебелот.
Утврдено е дека овие хемикалии влијаат на созревањето и опстанокот на олигодендроцитите, кои се клучни за изолација на невроните и одржување на ефикасна невронска сигнализација во мозокот.
Истражувањето беше спроведено со колегите од Ерин Кон, молекуларен биолог од Медицинскиот факултет на Универзитетот Кејс Вестерн Резерв во Охајо, а беше објавено во списанието Nature Neuroscience.
– Откривме дека олигодендроцитите – но не и другите мозочни клетки – беа изненадувачки чувствителни на кватернерните соединенија на амониум и органофосфатните ретарданти на пламенот, истакна Кон.
Експертите повикуваат на претпазливост во толкувањето на резултатите
Иако студијата предизвикува загриженост за можните невроразвојни ефекти, експертите апелираат на претпазливост во толкувањето на резултатите, наведувајќи ги високите концентрации користени во експериментите во споредба со нормалната човечка изложеност на хемикалиите.
– Прашањето не е дали нешто е токсично или не, туку дали е токсично под условите на кои најверојатно ќе бидеме изложени, нагласува Оливер Џонс, еколошки хемичар од Универзитетот RMIT, кој не бил вклучен во студијата.
Сепак, одредени групи, како што се чистачите во училиштата и болниците, се соочуваат со зголемена изложеност на овие соединенија поради честата употреба на индустриски средства за дезинфекција.
Истражувањето за здравствените ефекти на овие хемикалии доби на интензитет, особено за време на пандемијата Ковид-19, со студии кои покажуваат зголемени нивоа на кватернарни соединенија во човечката крв.
Овие соединенија и органофосфатните забавувачи на пламен претставуваат предизвик за научниците поради нивната структурна разновидност, и постои сè поголем повик за сеопфатна проценка на нивните опасности.
– Тие би можеле да го привлечат вниманието на Стокхолмската конвенција кога ќе заврши борбата против органофлуорините (PFAS), предлага Иан Рае, еколошки хемичар и советник на Програмата за животна средина на Обединетите нации за хемикалии во животната средина.
