Петте случаи на протекување на доверливи информации од САД

Како воена и економска суперсила, Соединетите американски држави (САД) се познати по својата најобемна мрежа за собирање разузнавачки информации на глобално ниво.

Со децении, последователните администрации на САД разговараа и дебатираа за тоа колку од информациите може да се споделат и колку може да се држат настрана од јавноста и медиумите.

Сепак, угледот на САД на глобалната арена е нарушен по неколку протекување на строго тајни материјали од страна на владини службеници. Овие скандали не само што влијаеја на дипломатските врски на земјата, туку и се дискредитираа себеси во очите на американските граѓани.

Голем број американски воени документи, некои од нив високо доверливи, се најдоа во јавниот домен преку каналите на социјалните мрежи. Еве пет непријатни моменти во историјата на САД на протечекување на доверливи документи.

Документи на Пентагон

Официјално познат како Извештај на Канцеларијата на секретарот за одбрана на Виетнам, „Пентагон пејперс“ е едно од најпознатите протекувања во историјата на САД.

Тајните материјали – објавени од политичкиот активист и воен аналитичар Даниел Елсберг во 1971 година – покажаа како американската влада ја лаже јавноста за напредокот на Виетнамската војна и дека официјалните лица имаат сериозни сомневања за победата.

Протекувањето се случи за време на претседателствувањето на Ричард Никсон, но беше поднесено кога Никсон не беше на власт.

Викиликс

Викиликс кој е во сопственост на исландска невладина организација објави стотици илјади страници строго доверливи документи на американската влада, вклучувајќи воени извештаи и дипломатски врски.

Челзи Менинг – позната како Бредли Менинг, војник од САД која имала пристап до доверливи материјали, ги обелодени документите во 2010 година.

Владините записи вклучуваат детали за тортурата на затворениците во Ирак и Авганистан, убиствата на цивили од страна на американските војници и детали за односите на американската влада со другите земји.

Тоа беше голем удар за администрацијата на Барак Обама, која мораше да се бори за да ја спречи штетата и третманот на затворениците.

Џулијан Асанж, основачот на Викиликс, ги објави материјалите обезбедени од Менинг. Асанж е затворен од британските власти и тој чека да биде екстрадиран во САД. Менинг отслужи седум години затвор, но нејзината казна од 35 години беше ублажена од Обама во 2017 година.

Откритијата на Сноуден

Поранешниот вработен во Агенцијата за национална безбедност Едвард Сноуден во 2013 година откри тајни владини материјали кои ги разоткриа обемните програми за надзор на САД.

Досиејата покажаа дека американското разузнавање собирало огромни количини на податоци за Американци и странци ширум светот, вклучувајќи телефонски повици, е-пошта и активност на интернет.

Администрацијата на Обама, која се претставуваше како демократска и влада која ја заштитува слободата беше повторно погодена со скандалот Сноуден.

Свиркачот, обвинет за шпионажа и кражба на владин имот, побегна од САД во Русија и доби државјанство.

Руско учество во изборите во 2016 година

Американските разузнавачки агенции го завршија заклучокот дека руската влада била вмешана во изборната трка во 2016 година во корист на претседателскиот кандидат Доналд Трамп против Хилари Клинтон.

Реалити Винер, поранешен лингвист на воздухопловните сили, се изјасни за виновен во 2018 година за објавување на извештајот до истражувачката вест The Intercept.

Винер се соочи со над пет години затвор, но тој беше ослободен порано поради примерното однесување додека беше во затвор“.

Протекувањето предизвика загриженост за безбедноста на изборите во САД и доведе до истраги за руското мешање.

Пентагон Ликс

Се верува дека протекувањето од 2023 година е најсериозниот неуспех во заштитата на податоците откако Викиликс откри 700.000 документи.

Откриените материјали ги покажуваат воените способности и недостатоци на Украина, како и информации за сојузниците на САД, вклучувајќи ги Израел, Јужна Кореја, Кина и можните шпиони ширум светот кои работат за Вашингтон.

Претставници на Федералното истражно биро (ФБИ) го приведоа Џек Тешеира, 21-годишен воздухопловец, како осомничен за протекување разузнавачки информации.

Американските власти не можеа да ја пресметаат штетата од нарушувањето на безбедноста, додека документите кружеа на различни платформи на социјалните медиуми.

ИЗВОР: ТРТ БАЛКАН