Црни денови поради Црвеното Море, цените ќе одат “до небо”, подгответе се за тоа што ќе следува до 10 февруари, од тоа зависат “изборите над сите избори”, се чека кинеската нова година!?

Трошоците за испорака веќе се зголемени, што на крајот може да влијае на потрошувачките цени.

Нападите на милитантите поддржани од Иран во Црвеното Море затворија една од главните трговски рути во светот за повеќето контејнерски бродови – бродови кои носат сè, од делови за автомобили до чевли од еден до друг агол на светот, јавува Си-Ен-Ен.

Продолженото затворање на водениот пат, кој се поврзува со Суецкиот канал, може да ги загрози глобалните синџири на снабдување и да ги зголеми цените на индустриските стоки во клучен момент во борбата за надминување на инфлацијата. Суецкиот Канал обезбедува учество од 10-15% од светската трговија, која вклучува извоз на нафта и 30% од глобалниот обем на транспорт на контејнери.

Милитантите Хути, стационирани во Јемен, велат дека се осветуваат за војната на Израел против Хамас во Газа. Американската војска и нејзините сојузници ја зајакнаа безбедноста на морето, но нападите продолжуваат – во вторникот беа соборени 21 проектил на Хутите, како и беспилотни летала.

Американските и британските сили го зголемија нивото во четвртокот кога погодија повеќе од 60 цели на Хутите, како што рече претседателот Џо Бајден, како директен одговор на заканата за „слободата на пловидба по еден од најважните светски водни патишта“.

Тесла го запира најголемиот дел од производството во својата голема фабрика за електрични автомобили во Германија, бидејќи нападите го прекинаа снабдувањето со делови. Трговците предупредуваат на доцнење на испораката, а се зголемуваат и трошоците за транспорт на стоката по морски пат.

Цените на нафтата исто така растат – Брент и американската сурова нафта во петокот поскапеа околу 3% поради страв од поширока регионална војна која може да го наруши снабдувањето. Пазарите на енергија веќе беа на работ откако Иран заплени танкер во Оманскиот залив во четвртокот.

Во извештајот објавен во вторникот, Светската банка предупреди дека прекинот на клучните бродски рути „создаде прекин во мрежите за снабдување и ја зголеми веројатноста за инфлаторни тесни грла“.

Шест од десетте најголеми компании за транспорт на контејнери – Maersk, MSC, Hapag-Lloyd, CMA CGM, ZIM и ONE – во голема мера или целосно го избегнуваат Црвеното Море поради заканата што ја претставуваат милитантите Хути.

Опасноста за екипажот, товарот и бродовите ги принуди превозниците да ги пренасочуваат бродовите околу ‘Ртот на Добра надеж во Јужна Африка, што резултираше со доцнење до три недели.

Главниот извршен директор на Maersk, Винсент Клерк, изјави за Фајненшл тајмс во четвртокот дека повторното воспоставување безбеден премин низ Црвеното Море може да потрае „месеци“. „Тоа потенцијално може да има доста значајни последици за глобалниот (економски) раст“, ​​додаде тој.

Глобалната трговија падна за 1,3 отсто од ноември до декември, објави во четвртокот германскиот Килски институт за светска економија, наведувајќи ја „последицата на нападите врз товарните бродови во Црвеното Море“.

Трошоците за испорака веќе се зголемени, што на крајот може да влијае на потрошувачките цени. „Колку подолги се нарушувањата, толку се посилни стагфлаторните ефекти за глобалната економија“, напиша главниот економист на Алијанц Мохамед А. Ел Ериан на Ксу минатата недела, мислејќи на токсичната комбинација на низок или нула економски раст и висока инфлација.

Ако војната меѓу Израел и Хамас ескалира во поширок регионален конфликт, или ако Хутите решат да ги префрлат своите напади на танкери и транспортери на нафта – кои носат клучни суровини како железна руда, жито и дрво – последиците за глобалната економија би било потешка.

„Во опкружување на ескалација на конфликти, снабдувањето со енергија, исто така, може значително да биде нарушено, што ќе доведе до скок на цените на енергијата“, се додава во извештајот на Светска банка. „Тоа би имало значителни последици за цените на другите артикли.

Според „Капитал економикс“, заканата по цените на енергенсите е најголем ризик.

„Иако тековните пореметувања во превозот веројатно нема да го нарушат глобалниот надолен тренд на инфлацијата, забележливата ескалација на основниот воен конфликт може да ги зголеми цените на енергијата, што ќе се пренесе на потрошувачите“, напишаа Сајмон МекАдам и Лили Милард , економисти во консултантски услуги. во белешка минатата недела.

Oxford Economics, исто така, очекува дека инфлацијата ќе продолжи да се намалува, но сепак гледа ризик за пораст на цените. Ако трошоците за транспорт со контејнери останат на сегашните нивоа – речиси двојно повеќе од нивното ниво од почетокот на декември – тоа би можело да ја зголеми глобалната инфлација за околу 0,6 процентни поени, напиша Бен Меј, директор за глобално макроекономско истражување во фирмата.

И трговците на мало, како што е шведската компанија за мебел Икеа, предупредија на доцнење на испораката и можен недостиг на одредени производи. Слично на тоа, британскиот продавач на облека Next минатата недела објави: „Тешкотиите со пристапот до Суецкиот канал, доколку продолжат, веројатно ќе предизвикаат одредени доцнења во испораката на залихите на почетокот на годината“.

Производителот на чевли Crocs исто така објави дека артиклите наменети за Европа пристигнуваат две недели подоцна од вообичаеното.

Засега Crocs не очекува „материјално влијание“ врз својот бизнис, но за CNN изјавија дека „ќе продолжат внимателно да ја следат ситуацијата“.

Тие не се единствените. Бизнисите ширум светот се на работ, надевајќи се дека нарушувањето наскоро ќе заврши, но почнуваат да ги бришат плановите за вонредни состојби кои последен пат беа спроведени за време на пандемијата.

Abercrombie & Fitch планира да користи воздушен транспорт секогаш кога е можно за да избегне одложувања, се вели во е-пошта до добавувачите што ги видел Блумберг. „Ги менуваме начините на транспорт и/или водните патишта кога е оправдано за да продолжиме да тече стоката“, изјави портпаролот на компанијата за CNN.

Ситуацијата може да се влоши во наредните недели бидејќи испраќачите брзаат да добијат нарачки од Кина пред да се затворат фабриките за лунарната Нова година.

„Следните пет недели до кинеската Нова година на 10 февруари ќе бидат многу тешки за испраќачите и за испораката“, рече Филип Дамас , шеф на советниците за синџирот на снабдување Drewry, во коментарите објавени на интернет во понеделникот.

Тој, сепак, истакна дека вишокот капацитет за испорака пошироко ќе значи само стапки – цената на еднократните товарни пратки наспроти однапред договорените цени – „повторно ќе падне по кинеската Нова година“.

Покрај зголемувањето на цените на товарот на лице место поради нападите на Црвеното Море, превозниците се справуваат и со итни доплати.

„Вкупните цени“ од 5.000 до 8.000 американски долари по контејнер за главните трговски патишта кои доаѓаат од Азија се 2,5 до 4 пати повеќе од „нормалните нивоа“ за овој период од годината, проценува Џуда Левин , раководител на истражување во логистичката фирма Freightos.

Сепак, тоа е сè уште 45%-75% под нивниот „пик на пандемијата“ кон крајот на 2021 година, истакна Левин. Во тоа време, зголемената побарувачка за стоки од потрошувачите поврзани со компанијата се судри со тесните грла за снабдување, почнувајќи од недостиг на контејнери до метеж во пристаништето.

Проблемот со Суецкиот канал се надополнува на постојните проблеми во поморскиот сообраќај, при што сообраќајот низ виталниот Панамски канал веќе е ограничен поради големата суша.

„За компаниите кои се обидуваат да пренесат стоки низ светот, имате голем проблем во моментов – не можете да се потпрете на Панамскиот канал и не можете да се потпрете на Суецкиот канал“, рече Каролина Клинт , главен трговски директор за Европа во Марш Мекленан, фирма за професионални услуги.

Некои океански бродови кои вообичаено минуваат низ Панамскиот канал се пренасочиле кон Суецкиот канал пред да ескалираат нападите на Црвеното Море, според логистичката компанија CH Robinson.

Метју Бурџис , потпретседател на глобалните океански услуги во компанијата, рече дека глобалниот капацитет за испорака ќе биде ограничен уште некое време. „Ќе има проблеми при транзитот на стоки од Азија во Европа најмалку во следните осум недели поради дополнителното време потребно за користење на рутата Кејп на добрата надеж“, изјави тој за Си-Ен-Ен.

„Како што видовме со претходните глобални прекини во снабдувањето, недостигот на празна опрема веројатно ќе се појави брзо, што дополнително ќе го зголеми одложувањето бидејќи компаниите можеби ќе треба да чекаат уште две до три недели за празен контејнер“.

Засега, барем, главните пристаништа во Европа и САД – вклучително и пристаништето Ротердам, пристаништето Лос Анџелес и пристаништето во Њујорк и Њу Џерси – останаа ограничени во влијанието на кризата во Црвеното Море. Но, тие се во состојба на готовност за можниот развој на настаните.

„Тоа е уште едно нарушување во синџирот на снабдување“, изјави за CNN Џин Серока , извршен директор на пристаништето во Лос Анџелес. „Ова нема да исчезне за три или четири недели.

Дури и ако нападите престанат денес, дозволувајќи им на повеќето бродови да минуваат низ Црвеното Море, претходните удари би можеле да одекнуваат некое време, вели CH Robinson’s Burgess. „Ќе биде потребно долго време за да се решат прекините и одложувањата кои се веќе во игра“, пишува CNN.