Продавниците без леб, производителите штрајкуваат
Владата на Северна Македонија одлучи од 1 март да ја ограничи цената на лебот на 33 денари (0,50 евра) од околу едно евро досега, како и да престане да субвенционира струја за сите компании кои не го почитуваа договор за намалување или држење под контрола на цените на основните прехранбени производи.
Ова доведе до прекин на работата на главните компании за производство на леб и поради тоа граѓаните се соочија со потешкотии во снабдувањето со леб.
Некои од нив се свртеа кон помалите пекари кои имаат и пониска цена на лебот, а други лебот го готват во своите домови.
Анкетираните граѓани ја правдаат одлуката на Владата дека цената на лебот, според нив, никогаш не била повисока од последните две години.
Скопјанецот Беким Ибрахими, вели дека неговото семејство дневно троши и до четири леба, кои чинат околу 200 денари или 3,5 евра.
Вели дека месечно трошат над 100 евра за леб, бројка која е недостапна во однос на месечната плата која е околу 450 евра.
„Лебот стана многу поскап. Ние сме шест члена во семејството и секој ден купуваме по три до четири леба. Се случува да купуваме и повеќе, според потребите“, вели Ибрахими.
Поскапувањето предизвика многу семејства да готват леб поради поповолната цена на брашното, но и неможноста да се купи леб.
„Лебот многу поскапе… Една година си готвиме дома оти е малку поевтин“, вели Ислами, пензионер.
„Готвиме дома. Секоја домаќинка може да го направи тоа. Не е тешка работа“, вели Јованка.
„Нека не произведуваат, ќе си купиме брашно и ќе го готвиме лебот сами. Треба да се затворат затоа што се збогатуваат на грбот на народот. На пакувањето на лебот пишува дека тежи 550 грама, но реално тежи 470 грама. Значи, од секој леб крадат по 80 грама“, вели Африм Бакиу.
„Секој пат дома чуваме вреќа брашно. Што да правиме, цените се недостапни, мора да готвиме“, вели Андреа Стојкоски.
Македонскиот премиер Димитар Ковачевски рече дека производителите на леб мора да ја почитуваат одлуката. Тој ги критикуваше производителите дека не ја почитуваат претходната одлука за ослободување на цената на лебот, за што добија субвенции од државата.
„Нема да толерираме неразумни поскапувања. Од одобрувањето на владините мерки за субвенционирање на цената на струјата, но и одобрувањето на други помагала, помина долг период и по проверките на инспекторатите е констатирано дека цените не само што не се намалуваат, туку и се зголемуваат. Ова се однесува на некои производители на леб и други производи кои не ги почитувале [одлуките]. Затоа, решивме да ги отстраниме субвенциите и да ја покачиме цената на лебот на 33 денари (0,50 евра)“, изјави Ковачевски.
Околу 250 фирми од декември добиле околу четири милиони евра за покривање на трошоците за струја за да не поскапат лебот.
Од Здружението на производители на леб велат дека одлуката значи затворање на нивните бизниси, но без да појаснат на што се темели нивниот став, бидејќи според Владата цената на струјата како и на брашното се вратила на состојбата пред една година. пред.
„Оваа одлука е на штета на производителите на леб. Ова ни го уништува бизнисот и едногласно ја одобривме одлуката да не се произведува леб додека не се преиспита оваа штетна одлука. Не можете да кажете дека сте компанија со висока општествена одговорност, а од друга страна да работите со загуба. Не ја бојкотираме работата, туку само го изразуваме нашето незадоволство за неприфатлива одлука“, изјави Горан Малишиќ, претставник на Здружението на производители на леб и брашно.
Експертот за економски прашања Синиша Пекевски смета дека со ограничување на цената нема да се реши проблемот со високите цени на храната. Мерката на Владата, според него, треба да опфати и други прехранбени производи.
„Тоа е популистичка мерка на Министерството за економија. Тие едноставно сакаат да му покажат на мнозинството граѓани – кои се во незавидна положба, кои имаат потпросечни приходи и кои се најмногу погодени од инфлацијата и кризата – дека навистина сакаат да ви овозможат да го имате основниот производ по цена која може да им биде прифатливо“, вели Пекевски.
Одлуката на компаниите за леб да не произведуваат леб, во знак на револт, не може да биде санкционирана со ниту една законска одредба. Може да добијат опомена за нелојална конкуренција или казнети од Пазарниот инспекторат доколку се утврдат неправилности во количината на прехранбените производи.
