СУПЕРСИЛАТА НА ЕВРОПСКАТА УНИЈА!? ЕУ НЕ МОЖЕ ДА БИДЕ СВЕТСКИ ИГРАЧ БЕЗ ЗАПАДЕН БАЛКАН! Идејата на Макрон го поттикнува создавањето на армијата на Европа

По враќањето од Кина, францускиот претседател испрати прилично контроверзни пораки за создавањето на ЕУ како глобален геостратешки играч кој ќе биде рамо до рамо со Кина и САД.

Европската унија како суперсила е новата геостратешка мисија на францускиот претседател Емануел Макрон . Иако идејата не е нова, по враќањето од Кина, Макрон ја повтори својата теорија за стратешка автономија, што имплицира дека Европа, која веројатно би била предводена од Франција, станува трета суперсила . Како што рече, Европа се соочува со голем ризик бидејќи „влегла во кризи кои не се наши и тоа ја спречува да ја изгради својата стратешка автономија“. Пораката на Макрон е дека Европа мора да ја намали својата зависност од САД и да избегне да биде вовлечена во конфликтот меѓу Кина и Америка околу Тајван.

Предизвикувачка позиција

Во овие глобални престројувања, впечатливо е што се премолчуваат плановите за започнатите процеси на интеграција, односно проширувањето на ЕУ, што ја наметнува дилемата дали во овој случај патот на Западен Балкан кон ЕУ би се забавил или ќе се забрзал. .

Европа не може да стане велесила додека не стане велесила во своето непосредно соседство и конечно не го врзе регионот за себе, велат соговорниците на Курир. Заменик-претседателката на Центарот за надворешна политика Сузана Грубјешиќ за нашиот весник вели дека европската потрага по стратешка автономија на Западен Балкан трае повеќе од три децении – од распадот на Југославија.

И во таа потрага заборавија дека конечно и неповратно цврсто го врзуваат регионот за себе. Европа не може да стане глобален геостратешки играч пред да стане таков во нејзиното непосредно соседство, а за жал не и успева. Стратешката автономија подразбира дека ЕУ може да дејствува воено, политички и економски независно од другите актери. Заедно со Макрон, овој концепт го поддржува и германската влада, а оваа одредба за суверена Европа беше вклучена во коалицискиот договор на трите партии кои ја сочинуваат германската влада. Сепак, ЕУ е далеку од стратешки суверенитет бидејќи зависи од САД во одбранбената и безбедносната политика. Украина да се потпираше само на Европа, одамна ќе ја изгубеше војната – смета нашиот соговорник.

Сомнителен концепт

Зборувајќи за воениот и безбедносниот аспект на овие глобални промени во политиката на ЕУ, воениот аналитичар Владе Радуловиќ го потсетува Курир дека Макрон исто така ја форсира идејата за европска армија.

– Во позадина, пред се, има политичка и дипломатска приказна, а останува да се види колку тоа ќе се одрази на воениот сектор. Почетната точка за оваа идеја и концепт не е нова, бидејќи некои механизми веќе функционираат, како што се Европската агенција за одбрана или борбените групи на ЕУ. Очигледно се работи на дополнително зајакнување, подобрување и конкретизирање на сето ова. Во каков формат ќе биде, сега е тешко да се каже. Но, не е занемарливо што доаѓа од Макрон, кој исто така ја застапуваше тезата за европски пиштол на европско рамо. Додека Меркел беше актуелна, овој разговор за Европа да добие своја војска доаѓаше од линијата Берлин-Париз. Тоа е многу сомнителен концепт и се поставува прашањето како би можел да заживее со оглед на тоа што постои НАТО како одбранбен систем – вели нашиот соговорник.

Радуловиќ е убеден дека војната во Украина имала пресудно влијание врз Европа да размислува во оваа насока, а на прашањето колку е далеку Европа од статусот на суперсила, нè потсетува на специфичноста на системот на ЕУ во споредба со другите големи сили.

– Ако ја гледаме ЕУ како поединец, таа е, во економска и политичка смисла, секако дека е една од четирите сили, заедно со САД, Кина и Русија, некој ќе ја вклучи и Јапонија, значи имаме пет. Иднината на ЕУ клучно ќе зависи од тоа што и како ќе биде во таа поширока смисла. Па, како понатаму ќе се организираат, дали и кога ќе има проширување на Унијата, како ќе се одговори на некои несогласувања… Брисел досега е место кое се слуша и посетува – објаснува Радуловиќ.

Видливи поделби во Европа

Предизвици за Србија

Сузана Грубјешиќ забележува дека францускиот претседател е обвинет дека го кажал токму она што Кина сака да го слушне – дека Франција ќе го предводи одвојувањето на Европа од САД и дека во случај на кинески напад на Тајван, таа би се држела настрана.

– Макрон не зборува во име на цела Европа, бидејќи се повидлива е поделбата меѓу Англосферата, која ги опфаќа Велика Британија, Полска, балтичките и централноевропските земји и останатите, на чело со Франција и Германија. Во оваа поделба, Западен Балкан најмногу се приклонува кон англосферата преку членството во НАТО и потпирањето на САД, што ја става Србија со својата политика на воена неутралност во предизвикувачка позиција, особено по руската агресија врз Украина, од една страна, и членството во ЕУ како стратешка определба, од друга – објаснува таа.