Почна наплатата на билетите за Аја Софија: Странските туристи нема да бидат задоволни од цената
Туристите кои планираат да го посетат Истанбул ќе мора да платат висока цена во иднина за да ја посетат една од неговите најголеми атракции – Света Софија.
Странските посетители ќе платат 25 евра за да го посетат споменикот на културата, но турските граѓани сепак ќе можат бесплатно да го посетат како џамија, односно заради присуство на верски служби.
Претходно обиколката на Света Софија беше бесплатна за сите посетители.
Промената е дел од поширокиот план за одвојување на туристите од верниците, кои ќе влезат во оваа импозантна зграда преку посебни влезови. Дополнително, за да се зачува мирот и тишината во богослужбата, туристите повеќе нема да имаат на располагање вистински водичи, туку ќе се запознаат со спецификите на ова место преку специјални слушалки со интегрирани предавања на дваесетина јазици.
Грчкиот репортер го цитираше министерот за култура и туризам, Мехмет Нури Ерсој, кој рече дека наплатата на билетите и другите промени „се во согласност со препораките на УНЕСКО“. Лидерите се надеваат дека на овој начин ќе го заштитат ова место, ќе организираат посети и ќе спречат гужви.
Од христијанскиот храм до џамијата
Изградена помеѓу 532 и 537 година, Света Софија ја менувала својата намена неколку пати. Тоа било христијанско место за богослужба повеќе од 900 години, но по падот на Константинопол под Отоманската империја во 1453 година, бил претворен во џамија. Во 1930-тите, тој беше претворен во музеј, беше вклучен во листата на светско наследство под заштита на УНЕСКО уште во 1985 година, но во јули 2020 година, владата на Турција му го одзеде статусот музеј и го претвори повторно во џамија.
На оваа одлука се спротивставија многу претставници на УНЕСКО, како и археолози и историчари на уметност, тврдејќи дека неконтролираниот проток на посетители ја оштетува историската зграда.
Во 2022 година, Здружението на грчките археолози (СЕА) објави отворено писмо во кое го повикува генералниот директор на УНЕСКО Одри Азулај да „интервенира насилно“ и да ја заштити Света Софија во Истанбул.
Според нивните тврдења, споменикот во последните години бил мета на вандализам и претрпел значителна штета, а сегашната управа на Света Софија ја нарекле „деструктивна“.
Во отвореното писмо археолозите укажуваат и на неодамнешните оштетувања на мермерните подови при несреќа со машините за чистење, но и на вандализмот забележан на Царската порта и на мозаикот Богородица и Христос.
Мари Ив Лафонтан, историчар на уметност која ја проучува средновековната уметност и практиките на конзервација, тогаш рече дека светите места, без разлика дали се црква или џамија, сè уште се наменети за секојдневна употреба.
„Како историчари и конзерватори, можеме само да се надеваме дека посетителите, верниците или оние кои не се, ќе се однесуваат со почит кон зградата, како и со оние делови од владата на кои им е доверена грижата и зачувувањето на ова непроценливо културно богатство, без разлика на верската припадност“, рече таа. Едно време е Лафонтан за АртНет.
