Секретарот Блинкен на состанокот на министрите за надворешни работи на НАТО за Украина и Западен Балкан
Министрите за надворешни работи на земјите членки на НАТО ќе се сретнат од 27 до 29 ноември во Брисел, а во фокусот на средбата ќе бидат руската агресија во Украина и ситуацијата на Западен Балкан.
Американскиот Стејт департмент соопшти дека секретарот Антони Џ. Блинкен ќе присуствува на состанокот, вклучувајќи го и првиот состанок на министрите за надворешни работи на Советот НАТО-Украина.
„Секретарот Блинкен ќе ја нагласи непоколебливата посветеност на НАТО кон Украина во нејзината борба против руската агресија, ќе ја нагласи нашата поддршка за демократијата и регионалната стабилност на Западен Балкан и ќе разговара за приоритетите на состанокот во Вашингтон во јули 2024 година“, се наведува во соопштението. на Стејт департментот.
НАТО продолжува да ја поддржува Украина, која се надева дека еден ден ќе се приклучи на западната воена алијанса, на чие проширување се спротивставува Москва, која не гледа позитивно на аспирациите на балканските земји за евроатланска интеграција.
Генералниот секретар на НАТО, Јенс Столтенберг, кој во текот на неделата посети некои од земјите од Западен Балкан, рече дека Алијансата размислува за постојано зголемување на своето воено присуство во регионот, за да ги држи тензиите под контрола.
Дополнителни трупи беа распоредени во Косово по вооружениот судир меѓу косовската полиција и група вооружени Срби на северот од земјата на 24 септември. Припадник на полицијата беше убиен за време на нападот во кој беа убиени и тројца членови на вооружената група, во случај што се опишува како најлош откако Косово прогласи независност во февруари 2008 година.
Косово ја обвинува Србија за организирање и поддршка на нападот, додека Белград негира поврзаност со нападот, чија одговорност ја презеде Милан Радоичиќ, поранешен потпретседател на Листа Срби, најголемата партија на косовските Срби која беше основана и е поддржана од Белград.
НАТО распореди дополнителни 1.000 војници на Косово по инцидентот, а според секретарот Столтенберг ова беше најголемото зголемување на војниците во последниве години, што докажува колку сериозно Алијансата го сфаќа насилството на 24 септември.
„Сега размислуваме дали треба да имаме трајно продолжување за да се осигураме дека тоа нема да излезе од контрола и да не создаде какво било насилство на Косово или во поширокиот регион“, рече секретарот Столтенберг во понеделникот во Приштина.
Еден ден подоцна во Белград, тој му рече на српскиот претседател Александар Вучиќ дека страните треба да ги намалат тензиите и „собирот на српските воени сили во близина на граничната линија“ со Косово „не помага на ситуацијата“.
Под притисок на случувањата на теренот, западната дипломатија се обидува да го забрза нормализацијата на односите, барајќи од Приштина формирање Заедница на општини со српско мнозинство, додека Белград де факто го признава Косово.
Секретарот Столтенберг повика на продолжување на разговорите меѓу Косово и Србија и ставање крај на растечките тензии во Босна и Херцеговина.
За време на посетата на Сараево, тој рече дека сојузниците силно го поддржуваат суверенитетот и територијалниот интегритет на Босна и Херцеговина, но „загрижени сме поради раздорната и разделувачка реторика, како и злонамерните странски интервенции, вклучително и Русија“.
Неодамна се зголемија стравувањата дека Русија се обидува да ја дестабилизира Босна и остатокот од Западен Балкан за да го оттргне вниманието од нејзината агресија во Украина. Москва отворено го поддржа прорускиот лидер на босанските Срби, Милорад Додик, кој постојано повикуваше на поделба на земјата и обединување со соседна Србија на половината Босна под контрола на Србите.
Москва ја поддржува Србија во нејзиното противење на независноста на Косово, и иако Белград ја објави својата цел да се приклучи на Европската унија, таа одржува блиски врски со Кремљ.
Во текот на неделата, Србија соопшти дека купила 11 борбени хеликоптери Ми35 од руско производство од Кипар. Србија, која се декларира како воено неутрална и е дел од Партнерството за мир на НАТО, сè уште се потпира на поранешната советска воена технологија, иако во последниве години почна да купува западни и кинески системи.
Соединетите Држави соопштија дека знаат оти Србија купила стар модел на користени руски хеликоптери Ми35 од Кипар, нагласувајќи дека поради руската агресија врз Украина, ниту една земја не треба да работи со рускиот одбранбен сектор.
Србија одби да се приклучи на западните санкции против Русија, која е изолирана од Запад поради нејзината агресија во Украина, што се очекува да биде тема на разговор на состанокот на Министерскиот совет на Организацијата за безбедност и соработка во Европа. ќе се одржи во Скопје на 30 ноември и 1 декември.
Министерот за надворешни работи на Северна Македонија, Бујар Османи, рече дека американскиот државен секретар Антони Блинкен ќе учествува на неформална вечера во рамки на средбата.
Претходно беше објавена можноста на средбата да учествува и шефот на руската дипломатија Сергеј Лавров. На 24 ноември, Владата на Северна Македонија одлучи да ги ублажи санкциите кон Руската Федерација, отстранувајќи ја рестриктивната мерка за летот на руски авиони во нејзиниот простор.
