УНЕСКО планира виртуелен музеј на украдени културни артефакти

Организацијата на Обединетите нации за образование, наука и култура (УНЕСКО) го најави првиот виртуелен музеј на украдени културни артефакти, чија цел е да ја подигне јавната свест за трговијата со уметност и уникатната важност на културното наследство.

„Зад секое украдено дело или фрагмент се крие дел од историјата, идентитетот и човештвото што е украдено од неговите чувари, е недостапно за истражување и сега ризикува да падне во заборав“, рече генералниот директор на УНЕСКО, Одри Азуле, според Гардијан. Во соработка со меѓународната полициска организација Интерпол, чија база на податоци за културни предмети украдени од музеи, збирки и археолошки локалитети ширум светот наведува повеќе од 52.000 артефакти, виртуелниот музеј вреден 2,5 милиони евра треба да биде отворен во 2025 година.

„Нашата цел е да ги ставиме овие дела повторно во центарот на вниманието и да го вратиме правото на општествата да пристапат до нивното наследство, да го искусат и да се препознаат во него“, рече Азуле на состанокот на националните претставници во Париз. Посетителите ќе можат да се движат низ серија виртуелни простори кои содржат детални 3D слики од артефактите, при што секој материјал ќе го објаснува нивното уникатно културно значење, вклучувајќи приказни и сведоштва од локалните заедници.

УНЕСКО не очекува дека ќе може да ги именува предметите што ќе ја сочинуваат почетната колекција до непосредно пред отворањето на музејот. Според Коалицијата за антиквитети, невладина организација со седиште во САД, најзначајните ограбени и украдени артефакти кои моментално исчезнуваат ширум светот вклучуваат алабастерски натпис од третиот век земен од храмот Авам во Јемен помеѓу 2009 и 2011 година.

На списокот е и релјеф од слонова коска од седмиот век п.н.е. на лав кој напаѓа Нубиец, украден од музејот во Багдад во 2003 година, маска од гринстоун ограбена од локација на Маите во Рио Азул, Гватемала, во 1970-тите, и фигурина од Вараха од петтиот – шестиот век земен од храмски комплекс во Раџастан, Индија, во 1988 година.

„Тоа се предмети кои постојат физички, но не знаеме каде. Ќе ги изложиме виртуелно, во простор каде што навистина ќе можеме да ја раскажеме приказната и контекстот зад нив“, Ернесто Отон, помошник-генерален директор за култура на УНЕСКО. изјави за Гардијан, додавајќи дека логично, крајната цел на музејот треба да биде неговото исчезнување.

„Тоа е спротивно на обичниот музеј, чија колекција продолжува да се шири. Со ова, се надеваме дека неговата колекција ќе се намали, бидејќи предметите се враќаат еден по еден“, додаде тој. Ото рече дека дизајнирањето и изградбата на виртуелниот музеј е сложена работа, но дека најмногу време одзема дел е создавањето на 3D слики од артефактите, бидејќи за повеќето од нив нема физички запис освен мало црно-бело фотографија.