Фон дер Лајен во Скопје ја забрзува промената на Уставот

Пендаровски и Ковачевски имаат важна и неблагодарна задача – да ја спречат заканата на ЕУ за изолација на Македонија доколку не го променат највисокиот државен акт до крајот на следниот месец.

Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен денеска ќе ја започне четиридневната посета на Македонија, Косово, Црна Гора, Србија и Босна и Херцеговина. Ова ќе биде можност да се разговара за билатералната соработка, а особено подетално да се претстави Планот за раст на ЕУ за Западен Балкан пред регионалните лидери.

Посетата уследи по средбите одржани во Тирана на 15-16. Октомври, кога во 2014 година се одржа Самитот на Берлинскиот процес, кој беше замрзнат веднаш штом беше формиран. Основана е на иницијатива на поранешната германска канцеларка Ангела Меркел со цел да се забрза проширувањето на ЕУ кон земјите од Западен Балкан. Но, со доаѓањето на Жан-Клод Јункер на чело на Европскиот совет, оваа иницијатива беше замрзната. Тој во својот говор истакна дека ЕУ нема да се занимава со проширување за време на неговиот мандат, а се се случувало во време кога Европа се подготвувала за војната на Украина со Русија. Имено, како што најавија поранешниот француски претседател Франсоа Оланд и канцеларката Меркел, договорите од Минск служеа само за купување време на Украина соодветно да се подготви за борбата со Русија.

Со наметнување нови услови за земјите од Западен Балкан и одложување на нивниот прием во европското семејство, ЕУ се соочи со стравот од можните последици од нејзината политика. Оптоварена од украинско-руската воена криза и кулминацијата на израелско-палестинскиот конфликт, таа се соочува со стравот дека Западен Балкан нема да се измори да чека пред вратата на ЕУ и да се сврти кон исток. Во исто време, кога во Тирана се одржа самитот на Берлинскиот процес, во Пекинг се одржа Третиот меѓународен форум „Појас и пат“, каде Србија и Кина потпишаа значаен договор за економска соработка, кој вклучува слободна трговија, но и финансирање на инфраструктурни проекти во Србија.

Францускиот претседател Емануел Макрон, кој најмногу го попречуваше проширувањето на ЕУ кон земјите од Западен Балкан, на прес-конференцијата по Самитот на ЕУ истакна дека лидерите на Унијата, покрај ситуацијата во Украина и Израел, се посветиле и на самите да ја решат ситуацијата во Западен Балкан. Токму во ова светло започнува денешната посета на претседателот на Европската комисија на земјите од регионот, со цел да се зголеми интензитетот на интегративните процеси и да се помогне транзицијата на земјите од Западен Балкан од чекалната во покровителство на ЕУ.

Таа денеска во Скопје се сретна со претседателот на државата, Стево Пендаровски, а во понеделник ќе разговара со премиерот Димитар Ковачевски. Според информациите, тој нема да се сретне со лидерот на најголемата опозициска партија ВМРО-ДПМНЕ Христијан Мицкоски, иако централна тема на разговорот ќе биде промената на Уставот. Рокот за промена е крајот на ноември, а тој чекор во голема мера зависи од поддршката на најголемата опозициска партија. Пендаровски и Ковачевски имаат многу важна и неблагодарна задача – да спречат реализација на заканата на ЕУ да го стави Скопје во меѓународна изолација доколку не го исполни условот за промена на највисокиот државен акт во предвидениот рок.

Каков иден пат кон ЕУ ја чека оваа земја не може да се предвиди пред крајот на посетата на Фон дер Лајен. Имено, или државата ќе се соочи со пораз во напорите да ја постигне оваа примарна стратешка цел, за која веќе еднаш го смени Уставот и името на државата и ги прекрсти лицемерните неисполнети ветувања на заедницата кон која се стреми, или може надеж за членство во ЕУ до 2030. години.

Исто така, покрај уставните измени, централна тема ќе бидат реформите, особено во делот на владеењето на правото, каде што има многу пропусти, а посебен осврт бара и измената на Кривичниот законик, со кој се создава услови сторителите на незаконски дела да ја избегнат казната поради застареност. За европските експерти, предводени од министерот за правда на ЕУ, новиот Кривичен законик на РСМ не гарантира дека правото и правдата ќе се спроведуваат правилно.

По посетата на главниот град на Македонија, Фон дер Лајен ќе отпатува за Приштина, каде се очекува да се сретне со Албин Курти и Вјоса Османи, а главна тема ќе биде бриселскиот договор и неговата имплементација, што е патоказот на Приштина кон ЕУ. . Потоа оди во Подгорица, каде се очекуваат разговори со Јаков Милатовиќ и Дритан Абазовиќ, а потоа во Белград, на средби со Александар Вучиќ и со премиерката Ана Брнабиќ. Секако, централна тема на оваа средба ќе биде косовското прашање. Турнејата завршува во Сараево, каде се очекува да се сретне со членовите на Претседателството на БиХ и со претседателката на Советот на министри, Борјана Кришто.